Göz Bebeği: Gözün Açıklığı
Gözün en önemli kısımlarından biri yapı değildir; bu açık bir alandır. Bu, göz bebeğidir.
Göz Bebeği Tanımı
Göz bebeği, irisin (gözlerimize rengini veren yapı) ortasındaki açıklıktır. Göz bebeğinin işlevi, ışığın göze girmesine izin vermektir; böylece görme sürecini başlatmak için retinaya odaklanabilir.
Tipik olarak, göz bebekleri mükemmel bir şekilde yuvarlak, eşit büyüklükte ve siyah renkte görünür. Işığın siyah olmasının nedeni göz bebeğinden geçen ışığın retina tarafından emilmesi ve geri yansıtılmamasıdır (normal ışıkta).
Göz bebeğinin rengi bulanık veya soluksa bunun nedeni tipik olarak göz merceğinin (göz bebeğinin hemen arkasında yer alır) katarakt oluşumu nedeniyle opak hale gelmesidir. Katarakt ameliyatı sırasında bulanık mercek şeffaf bir göz içi lensi (GİL) ile değiştirildiğinde, göz bebeğinin normal siyah görünümü eski haline döner.
Göz bebeğinin renk değiştirdiği başka bir yaygın durum daha vardır; bu da, birisi fotoğraf makinesinin flaş fonksiyonunu kullanarak fotoğrafınızı çektiğinde gerçekleşir. Fotoğraf çektirirken bakış yönünüze bağlı olarak göz bebekleriniz parlak kırmızı renkte görünebilir. Bunun nedeni, flaştan gelen yoğun ışığın retinanın kırmızı rengi tarafından yansıtılmasıdır.
Göz Bebeğinin İşlevi
Birlikte, iris ve göz bebeği göze ne kadar ışık girdiğini kontrol eder. Bir fotoğraf makinesine benzetirsek, göz bebeği gözün ışık deliğidir ve iris deliğin boyutunu kontrol eden diyaframdır.
Göz bebeğinin boyutu iris içindeki kaslar tarafından kontrol edilir; bir kas göz bebeği açıklığını daraltırken (küçültür), diğeri göz bebeğini genişletir (büyütür). İris içindeki bu dinamik kas hareketi süreci, göz bebeğinden ne kadar ışığın göze girdiğini kontrol eder.
Düşük ışık koşullarında, göz bebeği genişler; böylece gece görüşünü iyileştirmek için retinaya daha fazla ışık ulaşabilir. Çok fazla ışık parlama ve rahatsızlığa neden olabileceği ve hatta lens ve retinaya zarar verebileceği için parlak koşullarda, göz bebeği, göze ışık girişini sınırlayacak şekilde daralır.
Göz Bebeği Boyutu
Göz bebeğinin boyutu kişiden kişiye değişir. Bazı insanların büyük göz bebekleri varken diğerlerinin küçük göz bebekleri vardır. Ayrıca, göz bebeği boyutu yaşla birlikte değişir; çocuklar ve genç yetişkinler büyük göz bebeklerine sahip olma eğilimindedir ve yaşlıların genellikle küçük göz bebekleri vardır.
Genellikle, yetişkinlerde normal göz bebeği boyutu, parlak ışıkta 2 ila 4 milimetre ve karanlıkta 4 ila 8 milimetre arasında değişir.
Işıktan etkilenmenin yanı sıra, yakındaki bir nesneye odaklandığınızda her iki göz bebeği de normal olarak daralır. Buna akomodatif göz bebeği tepkisi denir.
Göz Bebeği Testi
Rutin bir göz muayenesi sırasında göz doktorunuz göz bebeklerinizi muayene edecek ve göz bebeği fonksiyonunuzu test edecektir.
Tipik olarak, göz bebeği testi loş bir odada yapılır. Siz uzaktaki bir nesneye bakarken, göz doktorunuz kısa bir süreliğine küçük bir el fenerinin ışığını bir kaç kez bir gözünüze yöneltecektir. Bu yapılırken her iki göz bebeğinin tepkisi gözlemlenir.
Tipik olarak, gözlemci daha sonra ışığı her iki göze dönüşümlü olarak yöneltecek ve her iki gözün göz bebeği tepkilerini tekrar gözlemleyecektir. Bu, bazen "sallanan el feneri testi" olarak da adlandırılan Marcus Gunn göz bebeği testi olarak adlandırılır.
Göz bebekleri normal olarak ışık uyarımına hem doğrudan hem de dolaylı şekilde tepki verir. Doğrudan ışık alan göz bebeğinin tepkisi direkt tepki, diğer göz bebeğinin tepkisi indirekt tepki olarak adlandırılır.
Göz doktorunuz daha sonra odanın ışıklarını biraz açabilir ve ilgili nesneyi burnunuza yaklaştırırken elinde tuttuğu bir nesneye odaklanmanızı sağlayabilir. Bu, göz bebeklerinizin akomodatif tepkisini ölçen bir testtir.
Göz bebekleriniz normal görünüyorsa ve normal tepki veriyorsa, göz doktorunuz bu popüler kısaltmayı tıbbi grafiğinize kaydedebilir: Göz bebekleri için bir kısaltma olan PERRLA (pupils are equal, round and reactive to light and accommodation)"göz bebekleri eşit, yuvarlak ve ışığa ve akomodasyona tepki verir" anlamına gelir.
Bir gözbebeği loş ışıkta genişlemiyorsa veya ışığa veya uyuma tepki olarak daralmazsa anormaldir.
Göz Bebeğini Etkileyen Rahatsızlıklar
Göz bebeğinin boyutunu, şeklini ve/veya işlevini bir dizi rahatsızlık etkileyebilir. Bunlar şunları içerir:
Adie tonik göz bebeği. Bu, ışığa neredeyse hiç tepki vermeyen (direkt veya /indirekt) göz bebeğidir ve uyum sağlamaya gecikmiş bir tepki vardır. Adie tonik göz bebeği (Adie göz bebeği, tonik göz bebeği veya Adie sendromu olarak da adlandırılır) genellikle yalnızca bir gözü etkiler; etkilenen göz bebeği etkilenmemiş gözün göz bebeğinden daha büyüktür. Adie göz bebeğinin nedeni genellikle bilinmemektedir fakat travma, ameliyat, kan akışı eksikliği (iskemi) veya enfeksiyondan kaynaklanabilir.
Argyll Robertson göz bebeği. Bu, ışığa tepki vermeyen (direkt veya indirekt) göz bebeğidir ancak uyum sağlamaya tepki normaldir. Argyll Robertson göz bebeği genellikle her iki gözü de etkiler ve normalden daha küçük olan göz bebeklerinin ışığa tepki vermemesine neden olur. Rahatsızlık nadirdir; nedeni genellikle bilinmemekle birlikte frengi ve diyabetik nöropati ile ilişkilendirilmiştir.
Marcus Gunn göz bebeği. Göreceli aferent göz bebeği kusuru (RAPD) veya aferent pupiler defekt olarak da adlandırılan bu rahatsızlık, sallanan el feneri testinin anormal bir sonucudur; burada ışık etkilenmeyen gözden etkilenen göze sallandığında hastanın göz bebekleri daha az daralır (dolayısıyla genişlermiş gibi görünür). Marcus Gunn göz bebeğinin en yaygın nedeni, optik sinirin arka bölgesindeki hasar veya ciddi retina hastalığıdır.
Travma. İrisi etkileyen penetran göz travması, anormal şekilli göz bebeklerinin yaygın bir nedenidir. Benzer travmalar katarakt ameliyatı, fakik GİL ameliyatı veya refraktif lens değişimi komplikasyonlarında ortaya çıkabilir. Işığa ve akomodasyona verilen göz bebeği tepkileri genellikle normal veya neredeyse normal kalır.
Cinsel uyarılma. Yakın zamanda yapılan araştırmalar, cinsel uyarılmanın bir göz bebeği genişleme tepkisi ortaya çıkardığını ve bu tepkinin cinsel yönelimi değerlendirmek için yapılan cinsellik araştırmalarında yararlı olabileceğini doğrulamıştır.
Adie sendromu. Ulusal Nadir Hastalıklar Örgütü web sitesi. Erişim Tarihi: Mayıs 2017.
The eyes have it: sex and sexual orientation differences in pupil dilation patterns. PLoS One. Ağustos 2012.
Remington, Lee Ann. Clinical Anatomy And Physiology Of The Visual System. 3rd Edition. Butterworth-Heinemann, 2012.
Walker HK, Hall WD, Hurst JW, editors. Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations. 3rd Edition. (Chapter 58 - The Pupils). Butterworth-Heinemann, 1990.
Sayfa yayınlandı 15 Eylül 2021 Çarşamba