Uzağı görememe genetik midir?
Hiç kimse uzağı görememeye neyin neden olduğunu kesin olarak bilmemektedir. Ancak, kalıtımsal karakteristiklerin önemli bir rol oynadığına dair yeterli kanıt bulunmaktadır.
Adından da anlaşılacağı gibi, uzağı göremeyen kişiler yakını net biçimde görebilir, ancak uzaktaki nesneleri görmekte zorluk yaşayabilirler. Ayrıca miyopluk adı verilen uzağı görememe bir hastalık değil, ancak bir kırılma kusurudur.
Genellikle, uzağı görememe göz yuvarının fazla uzun büyümesi nedeniyle, ışığın retina üzerine net bir odaklanma ile gelmediği durumda oluşur.Ancak bunun neden bazı insanlarda olup diğerlerinde olmaması, halen anlaşılabilmiş değildir.
Kısa bir süre önce araştırmacılar, genetiğin uzağı görememe üzereindeki etkisini değerlendirmek için Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da 250.000’i aşkın bireyden veri toplamıştır. Bu çalışmadan, çoğu önceden bilinmeyen miyopluk ile ilişkili 161 genetik faktörü belirleyebilmişlerdir.
Bu miyopluğa eğilimli genlerin her birinin uzağı görememe riskine sadece küçük bir etkisinin olması nedeniyle, bunların daha fazlasını taşıyan bireyler, bunlara sahip olmayan diğerlerine kıyasla 10 kata kadar daha fazla uzağı görememe riskine sahiptirler.
Ancak tek başına kalıtım geçen on yıllarda dünya genelinde miyopluğun prevalansında önemli bir artışı açıklamamaktadır. Avustralya’daki Brien Holden Vision Institute’e göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 30’u şu anda uzağı görememektedir. Bazı Doğu Asya ülkelerinde, yaşayanların yüzde 80’i veya daha fazlası uzağı görememektedir.
Ve mevcut eğilimler devam ederse, dünya nüfusunun yarısından daha fazlasının 2050 yılı itibarıyla uzağı göremeyeceği tahmin edilmektedir.
Ayrıca, çevresel faktörler de uzağı görememenin gelişiminde bir rol oynamaktadır. Örneğin, okuyarak veya bilgisayar ekranlarına, tabletlere ve akıllı telefonlara bakılarak geçirilen uzun saatlerin çocuklar arasında uzağı görememe ve miyopluk ilerlemesi riskini artırdığına inanılmaktadır.
Diğer katkıda bulunan faktörlerin dışarıda daha az zaman geçirmek olduğuna inanılmaktadır. Güneş ışığı, gözlerin uzamasında bir faktör olan nörotransmiter dopamin üretimini uyarır. Güneşe daha fazla maruz kalmanın daha fazla dopamin üretimi ve göz yuvarlarının daha az uzaması ve azalan uzağı görememe geliştirme ihtimali anlamına geldiğine dair bir teori bulunmaktadır.
Miyopluk genellikle çocukluk sırasında başlar ve erken yetişkinliğe kadar yıldan yıla kötüleşebilir. Sıklıkla, uzağı görememeye başlayan çocuklar görmelerinin gerilediğinin farkında değildirler. Çocuğunuzun görmesini izlemek için, yakınınızda bir göz doktorundan her bir okul yılı başlarken bir göz muayenesi ayarlayın.
Sayfa yayınlandı 17 Şubat 2021 Çarşamba
