Kırılma kusurları ve refraksiyon: Göz nasıl görür

Genellikle kırılma kusurlarından kaynaklanan bulanık görme, bir kişinin göz doktoruna başvurmasının başlıca nedenidir.

Ama gözümüzde kırılma kusuru olduğu için bulanık gördüğümüz söylendiğinde bu gerçekte ne anlama geliyor?

Gözlerimizin ışığı bükmesi (kırma) sayesinde çevremizdeki dünyayı görebiliyoruz. Kırılma kusurları, gözün ışığı uygun şekilde odaklamasını engelleyerek bulanık görmeye neden olan optik kusurlardır.

Başlıca kırılma kusurları uzağı görememe, yakını görememe ve astigmatizmdir.

Kırılma kusurları genellikle gözlük veya kontakt lens ile düzeltilebilir veya LASIK ve diğer görme düzeltme ameliyatları (refraktif cerrahi olarak da adlandırılır) ile kalıcı olarak tedavi edilebilir.

BİR DOKTOR BULUN: Gözünüzde kırılma kusuru mu var? Gözlerinizi kontrol ettirmek için size yakın bir göz doktoru bulun.

Işık gözün içinden nasıl geçer

Görmek için ışığa ihtiyacımız vardır. Işığın tüm özelliklerini tam olarak anlamasak da, ışığın nasıl hareket ettiğine dair bir fikrimiz var.

Bir ışık ışını, karşılaştığı farklı maddelere bağlı olarak sapabilir, yansıyabilir, bükülebilir veya soğurulabilir.

Örneğin, ışık su veya merceğin içinden geçtiğinde bükülür veya kırılır. Bazı göz yapıları suya veya merceklere benzer kırılma özelliklerine sahiptir ve ışık ışınlarını net olarak görme becerisi için gerekli olan hassas bir odak noktasına bükebilirler.

Gözdeki çoğu kırılma, ışık ışınları gözün kavisli, berrak ön yüzeyinden (kornea) geçerken meydana gelir. Gözün doğal merceği de ışık ışınlarını büker. Göz yüzeyindeki gözyaşı tabakası ve gözün içindeki sıvılar dahi (göz sıvısı ve vitröz) bir dereceye kadar kırılma yeteneğine sahiptir.

Göz nasıl görür

Görme süreci, nesnelerden yansıyan ve gözün optik sisteminden geçen ışık ışınlarının kırılması ve keskin bir odak noktasına odaklanmasıyla başlar.

İyi bir görme için, bu odak noktası retinaüzerinde olmalıdır. Retina, ışığa duyarlı hücrelerin (fotoreseptörler) bir kameradaki filmin ışığa maruz kaldığında yaptığı gibi görüntüleri yakaladığı, gözün arkasının iç kısmını kaplayan bir dokudur.

Bu görüntüler daha sonra yorumlanmak üzere gözün optik sinirinden beyne aktarılır.

Tıpkı bir kameranın açıklığının (diyafram adı verilir) filmi doğru şekilde pozlamak için gereken ışık miktarını ayarladığı gibi, göz bebeği de retinaya ulaşan ışık miktarını kontrol etmek için büyür veya küçülür.

Karanlıkta göz bebeği büyür. Aydınlıkta göz bebeği küçülür.

Kırılma kusurlarının nedenleri

Gözün ışığı kırma veya retinaya keskin bir şekilde odaklama yeteneği, öncelikle göz anatomisinin üç özelliğine dayalıdır: 1) gözün toplam uzunluğu, 2) korneanın kavisi ve 3) gözün içindeki merceğin kavisidir.

• Göz uzunluğu. Göz fazla uzunsa, ışık retinaya ulaşmadan odaklanarak uzağı görememeye neden olur. Göz fazla kısaysa, ışık retinaya ulaştığında odaklanmaz. Bu da yakını görememe veya hipermetropluğa neden olur.

• Korneanın kavisi. Kornea kusursuz bir küre şeklinde değilse, görüntü düzensiz olarak kırılıp odaklanır ve astigmatizm adı verilen bir durum ortaya çıkar. Kişi, astigmatizmli veya astigmatizmsiz şeklilde miyop veya hipermetrop olabilir.

• Merceğin kavisi. Mercek, gözün uzunluğuna ve korneanın kavisine göre fazla dik bir kavise sahipse, bu durum uzağı görememeye neden olur. Mercek fazla yassıysa, sonuç yakını görememedir.

Daha belirsiz görme hataları, ki bunlar yüksek derecede sapmalarolarak bilinir, ışık ışınlarının gözün optik sistemi boyunca hareket ederken kırılma biçimindeki kusurlarla ilgilidir.

Zayıf kontrast duyarlılığı gibi sorunlar yaratabilen bu tür görme hataları wavefront analizi olarak bilinen yeni bir teknolojiyle tespit edilir.

Kırılma kusurlarının tespiti ve tedavisi

Göz doktorunuz, refraksiyon testi adı verilen bir test yaparak gözünüzdeki kırılma kusurunun türünü ve derecesini belirler.

Bu, bilgisayarlı bir aletle (otomasyonlu refraksiyon) veya göz doktorunuzun size her seferinde bir gözlük camı taktığı foropter adı verilen mekanik bir aletle (manuel refraksiyon) gerçekleştirilebilir.

Çoğu zaman, doktor ekibinin bir üyesi tarafından otomasyonlu refraksiyon testi gerçekleştirilecek ve ardından göz doktoru sonuçları manuel refraksiyon testi ile düzeltecek ve doğrulayacaktır.

Refraksiyon testinde birden fazla kırılma kusurunuz olduğu ortaya çıkabilir. Örneğin, bulanık görmeniz hem miyopluktan hem de astigmatizmden kaynaklanıyor olabilir.

Göz doktorunuz, refraksiyon testinizin sonuçlarını göz numaranızı belirlemek için kullanacaktır.

Bununla birlikte, refraksiyon testi kontakt lens reçetesi yazmak için yeterli bilgi sağlamaz; bunun için kontakt lens denemesi gerekir.

Gözlük camları ve kontakt lensler, kırılma kusurlarını telafi etmek ve ışığı retinada keskin bir odak noktasına düşürmek amacıyla gereken dereceye kadar kırmak için hassas kavislerle üretilir.

LASIK gibi görme düzeltme ameliyatları, korneanın şeklini değiştirerek kırılma kusurlarını düzeltmeyi hedefler, böylece ışık ışınları retina üzerinde daha doğru bir odak noktasına düşürülür.

Sayfa yayınlandı 17 Şubat 2021 Çarşamba