Baş Ağrıları: Türleri, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Baş Ağrısı Nedir?
Baş ağrısı, başınızda veya yüzünüzde hissedilen yaygın bir ağrı türüdür. Bu ağrı, hafif bir rahatsızlıktan şiddetli bir acıya kadar değişebilir. Bazı baş ağrıları o kadar güçlü olabilir ki, ağrıyı hafifletmek için tıbbi yardım almanız gerekebilir.
Baş ağrıları, başka sağlık sorunlarından kaynaklanabileceği gibi, bazen hiçbir nedene bağlı olmadan da kendiliğinden gelişebilir. Dünya genelinde insanların yaklaşık %16'sı her gün baş ağrısı yaşar.
Çoğu baş ağrısı ara sıra meydana gelir. Ancak kronik (tekrarlayan) baş ağrıları, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. İlaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri, baş ağrılarının sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.
Baş Ağrısı Türleri: Temel (Birincil) ve İkincil Baş Ağrıları
Bazı baş ağrıları, başka bir sağlık sorunu veya rahatsızlık nedeniyle ortaya çıkarken, diğer baş ağrıları herhangi bir sağlık problemi olmadan kendiliğinden gelişir. Bu nedenle doktorlar baş ağrılarını temel (birincil) ve ikincil olarak ikiye ayırır.
Temel (Birincil) Baş Ağrıları
Temel baş ağrısı, başka bir sağlık probleminden kaynaklanmaz. Yani, baş ağrısı kendi başına bir durumdur ve genellikle doktorlar bu tür baş ağrılarının kesin nedenini belirlemekte zorluk yaşar. Altta yatan başka bir sağlık problemi bulunmamakla birlikte, günlük yaşamınızdaki bazı olaylar ve çevresel faktörler baş ağrısını tetikleyebilir.
Gerilim tipi baş ağrıları (gerilim nedeniyle başın etrafında veya boyunda hissedilen ağrı) ve migren, ne sıklıkla meydana geldiklerine göre iki şekilde sınıflandırılır:
Epizodik (Zaman zaman görülen): Bu tür baş ağrıları ayda bir ile 14 kez arasında görülür. Ayda bir kereden daha az görülen baş ağrıları "seyrek epizodik baş ağrıları" olarak adlandırılır.
Kronik (Tekrarlayan): Kronik baş ağrıları ayda 15 veya daha fazla kez meydana gelir.
Gerginlik Kaynaklı Baş Ağrıları
Gerginlik kaynaklı baş ağrıları, en yaygın baş ağrısı türüdür. Her beş kişiden dördü, hayatlarının bir döneminde bu tür baş ağrıları çeker.
Bu baş ağrıları, başın, boynun veya yüzün belirli bölgelerinde hissedilen sabit ve sürekli bir ağrıya yol açar. Ayrıca, başın, yüzün veya boynun bazı bölgelerine dokunduğunuzda hassasiyet oluşabilir.
Gerginlik kaynaklı baş ağrıları günlük yaşamı etkileyebilir, ancak genellikle şiddetli ağrılara yol açmaz. Bununla birlikte, kişiyi rahatsız veya yorgun hissettirebilir.
Araştırmacılar, bu tür baş ağrılarını tam olarak nedenini bilmemekle birlikte, kaslardaki gerilme ve tetikleyici noktalar nedeniyle ortaya çıkabileceğini düşünmektedir. Uyku sorunları da bu baş ağrılarını tetikleyebilir.
Bazı faktörler, gerginlik kaynaklı baş ağrılarını tetikleyebilir. Stres, kötü duruş ve göz yorgunluğu gibi durumlar, baş ağrısını tetikleyebilir.
Doktorlar, ara sıra görülen gerginlik kaynaklı baş ağrılarına yardımcı olmak için reçetesiz satılan ağrı kesiciler önerebilir. Bazen sıcak veya soğuk kompres uygulamak da rahatlama sağlayabilir.
Kronik baş ağrıları için doktorunuz reçeteli ilaçlar önerebilir. Ayrıca, rahatlama teknikleri, meditasyon ve profesyonel terapi gibi yöntemler, baş ağrılarınızın sıklığını ve şiddetini azaltmanıza yardımcı olabilir.
Migren
Migrenler genellikle gerilim tipi baş ağrılarından daha fazla acı verir. Çoğu başınızın bir tarafında zonklayıcı bir ağrı gibi hissedilir.
Migrenler, genellikle gerilim tipi baş ağrılarından daha şiddetli bir ağrıya yol açar. Çoğu kişi, başının bir tarafında zonklayıcı bir ağrı hisseder.
Migren, ayrıca ışığa ve sese karşı hassasiyetin artmasına, ya da mide bulantısına neden olabilir. Birçok kişi migren sırasında kusar.
Yaklaşık her sekiz Amerikalıdan biri migren geçirmektedir. Kadınların migrene yakalanma olasılığı erkeklerden üç kat daha fazladır.
İki yaygın migren türü şunlardır:
Aurasız Migren: Bulantı, kusma, ışığa ve sese karşı hassasiyet veya bu belirtilerin hepsiyle birlikte görülen şiddetli baş ağrısı.
Auralı Migren: Diğer migren semptomları başlamadan kısa bir süre önce görülen geçici görme, sinir veya konuşma değişiklikleri.
Neredeyse tüm migren auraları, görüşünüzü bir süreliğine değiştirebilir. Her iki gözde de zikzak çizgiler, yanıp sönen ışıklar, bulanık noktalar ve diğer görsel efektler ortaya çıkabilir. Bu semptomlar, gözlerinizi kapattığınızda bile devam edebilir.
Aura ayrıca uyuşma ve karıncalanma gibi semptomlara da yol açabilir. Bazı insanlar, aura geçene kadar konuşmakta veya dili anlamakta zorluk yaşarlar.
Bir aura, hangi semptomları yaşarsanız yaşayın, genellikle beş dakika ile bir saat arasında sürer.
Bazı insanlar aura yaşar ancak sonrasında migren ağrısı hissetmez. Buna görsel migren denir, ancak doktorlar buna asefaljik migren adı verir. Görsel migren, retina dekolmanı gibi ciddi göz problemleri ile karıştırılabilir.
Araştırmacılar migrene neyin neden olduğunu tam olarak bilmiyorlar, ancak genetik bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ebeveynlerinizden birinde migren varsa, migren olma olasılığınız daha yüksektir.
Bir tetikleyici, migrene yol açabilir, ancak ilk etapta migren olmanızın nedeni sadece bu değildir.
Migren tedavi edilemez, ancak doktorlar baş ağrısı başladıktan sonra tedavi edici ilaçlar reçete edebilir. Ayrıca daha az migren geçirmenize yardımcı olmak için ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri önerebilirler.
Küme Baş Ağrısı Nedir?
Küme baş ağrıları, başın bir tarafında yoğun ve şiddetli ağrılara yol açan, nadiren görülen baş ağrısı türlerinden biridir. Bu ağrılar genellikle bir gözün üzerinde veya şakakların yakınında yoğunlaşır. Küme baş ağrıları hızla başlar ve genellikle 15 dakika ile 3 saat arasında sürer. Şiddetli olabilen bu baş ağrıları, kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Küme baş ağrıları, birkaç hafta veya ay boyunca düzenli olarak tekrarlayabilir ve sonrasında uzun bir süre boyunca geçebilir. Bu tür baş ağrıları "epizodik" olarak adlandırılır ve belirli dönemlerde ortaya çıkar. Ancak ağrılar sürekli hale geldiğinde, bu duruma "kronik" küme baş ağrıları denir.
Çoğu kişi, küme baş ağrılarını 20 ila 40 yaşları arasında yaşamaya başlar ve bu durum erkeklerde kadınlardan üç kat daha yaygındır.
Doktorlar, bu tür baş ağrılarını tedavi etmek ve ağrıların şiddetini azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri ve terapiler önerebilir.
Yeni Başlayan ve Sürekli Devam Eden Baş Ağrıları
Yeni başlayan ve sürekli devam eden baş ağrıları, uyarı vermeden aniden başlar ve üç ay veya daha uzun süre devam eder. Bazı durumlarda yıllarca sürebilir, bazıları ise hiç geçmeyebilir.
Bu tür baş ağrıları, diğer baş ağrısı türlerinin çoğundan daha zor tedavi edilir. Ayrıca teşhis edilmesi de daha karmaşık olabilir.
Doktorlar, migreni tedavi etmek için kullandıkları ilaçların çoğunu, bu tür baş ağrılarını tedavi etmek için de kullanılabilir. Sürekli baş ağrısı çeken birçok kişi, en iyi tedavi planını oluşturabilmek için birkaç farklı uzmanla iş birliği yapar.
Yeni başlayan ve sürekli devam eden baş ağrıları, kişinin ailesine bakma, işe gitme veya arkadaşlarıyla vakit geçirme gibi günlük aktivitelerini yerine getirme yeteneğini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, depresyon, anksiyete veya diğer ruh sağlığı sorunlarına yol açabilir. Eğer bir kişi zaten bu tür durumlardan biri veya daha fazlası ile mücadele ediyorsa, baş ağrıları bu durumu daha da kötüleştirebilir.
Ruh sağlığı uzmanları, kronik ağrının zorluklarıyla başa çıkmak için birçok farklı teknik ve tedavi önererek, insanların bu süreçle başa çıkmalarına yardımcı olabilirler.
Sinüs ve Alerji Baş Ağrıları
"Sinüs baş ağrıları" ve "alerji baş ağrıları" tıbbi olarak tanımlanmış baş ağrısı türleri değildir. Ancak bazı baş ağrısı türleri (örneğin migren), sinüs veya alerji sorunlarına benzer semptomlara yol açabilir.
Bir çalışmada, sinüs baş ağrısı çektiğini düşünen hastaların %88'inin aslında migren hastası olduğu bulunmuştur. Her beş migren hastasından dördü, sinüslerinde ağrı veya basınç hissetmiştir. Ayrıca, her beş kişiden üçünde burun tıkanıklığı vardır.
Bazı sinüs ve alerji sorunları, diğer baş ağrıları türleri için tetikleyici olabilir. Sinüs enfeksiyonları da baş ağrısına neden olabilir, ancak bu durum nadiren görülür. Enfeksiyon tedavi edildiğinde, baş ağrısı da geçer.
Alerjiler sinüslerinizi alevlendirebilir, ancak araştırmalar, bunun baş ağrısına neden olup olmadığı konusunda kesin bir sonuca varmamıştır. Bu durumda, alerji kaynaklı baş ağrınızın aslında farklı bir baş ağrısı türü olması daha olasıdır.
Alerji uzmanı (allerjist) olarak adlandırılan bir doktor, alerjilerin baş ağrınızın sebebi olup olmadığına karar vermenizde size yardımcı olabilir.
Diğer Birincil Baş Ağrıları
Birincil baş ağrılarının sadece belirli türleri yoktur. Diğer baş ağrısı türleri şunlardır:
Hipnik baş ağrısı: Uykudayken başlayan ve sizi uyandıran ağrı.
Nummular baş ağrısı: Başınızda, yaklaşık bir bozuk para büyüklüğünde, yuvarlak bir alanda ağrı hissedilir.
Bıçak saplanır gibi baş ağrısı: Başınızda bir veya birden fazla keskin bıçak darbesi hissi. Bu tür ağrılar "buz kıracağı baş ağrısı" olarak da bilinir.
Yıldırım baş ağrısı: Beş dakika veya daha uzun süren şiddetli ağrı. Bazı insanlar bunu başlarının içinde gök gürültüsü gibi hisseder. Beyindeki kan damarlarıyla ilgili sorunlardan kaynaklanan ağrılarla karıştırılabilir.
Sürekli baş ağrısı (Hemicrania continua): Başın bir tarafında sürekli ağrıya neden olan ve tedavi edilebilen bir baş ağrısı türüdür. Bu tür baş ağrıları, "indometasin" adı verilen bir ilaçla tedavi edilebilir.
Bu baş ağrılarından bazıları, migren gibi başka bir birincil baş ağrısıyla aynı anda ortaya çıkabilir. Ayrıca, tıbbi bir sorundan kaynaklanıyor olabilir ya da daha ciddi bir baş ağrısı türüyle karıştırılabilir.
Başınızda yeni bir ağrı hissettiğinizde, mutlaka bir doktorla görüşmelisiniz.
İkincil Baş Ağrıları
İkincil baş ağrıları, vücudunuzdaki herhangi bir değişiklikten kaynaklanır. Bu değişiklikler basit bir şey (örneğin göz yorgunluğu) olabileceği gibi, daha karmaşık bir durum (yüksek tansiyon veya ciddi bir enfeksiyon) da olabilir.
Bazı ikincil baş ağrıları, birincil baş ağrılarıyla benzer şekilde hissedilebilir, ya da tam tersi olabilir. Bu yüzden doğru teşhis konulabilmesi için bir doktorla görüşmek oldukça önemlidir.
Göz Yorgunluğu
En yaygın dört kırma kusuru miyopi (uzağı net görememe), hipermetropi (yakını net görememe), astigmatizm (görme bozukluğu) ve presbiyopi (yaşla birlikte görülen yakın görme kaybı) olarak sıralanabilir. Bu sorunlar genellikle gözlük, kontakt lens, okuma gözlüğü veya görme ameliyatı ile kolayca düzeltilir.
Bir göz doktoru, gözlük ve kontakt lensler için reçete yazmalıdır çünkü bu araçlar, gözlerinizin tam ölçülerine göre yapılır.
20/20 görme keskinliğine sahip olan kişilerde bile göz yorgunluğuna bağlı baş ağrıları olabilir. Ancak bu ağrılar genellikle gerilim tipi baş ağrılarıdır, çünkü bu tür baş ağrıları gözlerin yapısından değil, gözleri fazla zorlamaktan kaynaklanır.
İlaç Kaynaklı Baş Ağrıları (Geri Tepme Baş Ağrıları)
Aynı ağrı kesici ilacının uzun süreli kullanımı, tekrarlayan baş ağrılarına yol açabilir. Bu tür baş ağrılarına "ilaç kullanımına bağlı baş ağrıları" denir.
Çoğu geri tepme baş ağrısı, aslında başka bir baş ağrısının tedavisinde kullanılan ilaçların sonucudur. Hem reçeteli ilaçlar hem de reçetesiz satılan ilaçlar, bu tür baş ağrılarına yol açabilir.
Örneğin, gerilim tipi baş ağrılarına karşı haftada birkaç kez asetaminofen (Tylenol) kullanabilirsiniz. Başlangıçta bu ilaç faydalı olabilir, ancak bir süre sonra ilaç, baş ağrısına neden olmaya başlayabilir.
Ağrı kesici ilaç almadan günlük aktiviteleri yapmak zor hatta imkansız hale gelebilir. İlacı kullanmayı bıraktığınızda, tekrarlayan baş ağrıları durur. Ancak bu döngüden çıkmak, acı verici ve sinir bozucu olabilir.
Doktorlar, ilaç kaynaklı baş ağrılarının döngüsünü kırmanıza ve baş ağrılarınızı yönetmenize yardımcı olmak için farklı teknikler ve ilaçlar önerebilir.
Kafein Eksikliği Baş Ağrıları
Her gün en az bir veya iki fincan (yaklaşık 240 mililitre) kahve içiyorsanız ve sonra birden keserseniz, 24 saat içinde kafein eksikliği nedeniyle baş ağrısı yaşayabilirsiniz.
Kafein eksikliği baş ağrıları, aşağıdaki iki durumdan biri gerçekleştiğinde geçmelidir:
En az 100 miligram kafein alın.
Baş ağrısının kendiliğinden geçmesi için bir hafta bekleyin. Bazı kişilerde baş ağrıları daha erken geçebilir.
ÇÇoğu insan, günde 400 miligrama kadar (yaklaşık 2 ila 4 fincan kahve) güvenli bir şekilde kafein tüketebilir. Ancak kafein, yine de bir uyarıcı ilaçtır ve diğer ilaçlar da eksiklik nedeniyle baş ağrılarına yol açabilir.
İlaç ve Hormon Eksikliği Bağlı Baş Ağrıları
Kafeinin yanı sıra, bazı ilaçlar ve hormonlar da eksiklik nedeniyle baş ağrılarına yol açabilir:
Ağrı kesiciler: Uzun süreli ağrı kesici kullanımı sonrasında, bu ilaçların birden kesilmesi baş ağrılarına yol açabilir. Bu baş ağrıları genellikle ilaç kesildikten sonraki bir hafta içinde geçer.
Hormon değişiklikleri: Östrojen, kadınlarda bulunan önemli bir hormondur ve genellikle doğum kontrol hapları veya hormon replasman tedavileri sırasında kullanılır. Bu hormonun kullanımının bırakılması baş ağrısına neden olabilir. Baş ağrıları genellikle üç güne kadar sürebilir.
Diğer ilaçlar ve hormonlar: Bir maddeyi uzun süreli kullanımın ardından birden kesmek, baş ağrılarına yol açabilir. Bu durum, antidepresanlar ve steroidler gibi ilaçları da içerebilir, ancak araştırmalar henüz net bir sonuca varmamıştır.
Hipertansiyon (Yüksek Kan Basıncı)
Hipertansiyonunuz varsa ve kan basıncınız tehlikeli bir seviyeye yükselirse (180 mm Hg sistolik ve/veya 120 mm Hg diyastolik), baş ağrısı yaşayabilirsiniz. Bu ağrı genellikle başınızın her iki tarafında zonklayan bir şekilde hissedilir.
Bu durum tıbbi bir acil durumdur. Kan basıncınız bu kadar yükseldiğinde hemen tıbbi yardım almanız gerekmektedir. Tedavi edilmezse felç, organ hasarı, hafıza kaybı ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Doktorların bildiği kadarıyla, hafif ve orta dereceli hipertansiyon baş ağrısına neden olmaz.
Travma Baş Ağrıları
Başınızda veya boynunuzda meydana gelen yaralanmalar, farklı türde baş ağrılarına yol açabilir. Bazı baş ağrıları, beyin sarsıntısının belirtileri olabilir.
Olası kafa yaralanmaları arasında kafaya alınan darbeler, boyun incinmesi, kafaya giren nesneler, bir patlamadan kaynaklanan kuvvet ve diğerleri yer alır.
Ameliyat da başka bir kafa travması kaynağı olabilir. Beyin üzerinde cerrahi bir işlem yapıldığında, kafatasının bir kısmı açılmak zorundadır. Bu işleme "kraniyotomi" denir. Diğer ameliyatlar gibi, kraniyotominin de komplikasyonları olabilir ve baş ağrısı bunlardan biridir.
Bazı travma baş ağrıları kısa sürede geçerken, diğerleri üç ay veya daha uzun süre devam edebilir.
Yaralanma veya cerrahi prosedürden sonraki ilk yedi gün içinde, bilincin yeniden kazanılması veya baş ağrısını anlamanızı zorlaştıran ilaçların kesilmesiyle baş ağrıları ortaya çıkabilir.
Beyin Omurilik Sıvısı Bozuklukları
Beyninizi ve omuriliğinizi koruyan ve besin sağlayan bir sıvı vardır. Buna beyin omurilik sıvısı denir. Bazen bu sıvı birikir ve kafatası içinde fazla basınç oluşturarak baş ağrılarına neden olabilir.
Yüksek basınç, "psödotümör serebri" adı verilen bir duruma yol açabilir. Bu terim, "sahte beyin tümörü" anlamına gelir çünkü bu durum, beyin tümörüne benzer semptomlar gösterir. Psödotümör serebri, ayrıca "idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon" ya da kısaca IIH olarak da adlandırılır.
Psödotümör serebri genellikle sabahları veya yatarken daha kötüleşen baş ağrılarına yol açabilir. Baş ağrısı, başın herhangi bir yerinde olabilir. Ayrıca mide bulantısı, kulak çınlaması, boyun veya sırt ağrısı, çift görme ve diğer semptomlar da görülebilir.
Psödotümör serebri, erkeklere göre daha çok kadınlarda görülür. En sık 15 ila 40 yaş arasındaki, ideal kilolarının %20 veya daha fazla üzerinde olan kadınlarda rastlanır. Bazı ilaçlar, örneğin tetrasiklin antibiyotikleri ve doğum kontrol hapları, bu duruma neden olabilir.
Psödotümör serebri tedavi edilmezse, görme kaybına ve körlüğe yol açabilir.
Beyin omurilik sıvısının düşük basıncı da baş ağrılarına neden olabilir. Örneğin, insanlar spinal tap (belden sıvı örneği alma) veya lomber ponksiyon (omurilik sıvısı alma) işlemi sonrasında baş ağrısı yaşayabilir. Bu tür baş ağrılarına "spinal baş ağrısı" denir ve genellikle 24 saat içinde geçer.
Diğer İkincil Baş Ağrısı Nedenleri
İkincil baş ağrılarına neden olabilecek tek durumlar bunlar değildir.
Bazı baş ağrıları, ciddi tıbbi sorunlardan kaynaklanabilir. İnme, anevrizma ve kanama gibi acil durumlar, hemen tedavi edilmesi gereken durumlardır. Bu tür baş ağrıları tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme yol açabilir.
Bu baş ağrıları diğer baş ağrılarından daha yaygın değildir, ancak her ihtimale karşı bu tür ağrılarla karşılaştığınızda mutlaka bir doktorla görüşmelisiniz.
Baş Ağrısı Nedenleri
Birçok baş ağrısının altında yatan net bir neden yoktur. Ancak en yaygın iki baş ağrısı türü migren ve gerilim tipi baş ağrılarıdır.
Bu tür baş ağrıları genellikle başınızdaki ve çevresindeki kan damarlarında, sinirlerde veya kaslarda oluşan geçici değişikliklerden kaynaklanır. Ancak doktorlar, bu değişikliklerin tam olarak neden meydana geldiğini henüz tam olarak bilmemektedir.
Bazı baş ağrıları, kısa veya uzun vadeli sağlık sorunlarından kaynaklanır. Basit nedenler genellikle kolayca tedavi edilebilirken, bazı nedenler daha karmaşık olabilir ve tedavisi zor olabilir.
Bazı baş ağrıları ise acil bir durumu işaret eder ve bu tür baş ağrılarının mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.
Tanı ve Tedavi
Dünya genelinde 150'den fazla baş ağrısı türü bulunmaktadır. Bazı türlerin teşhisi diğerlerinden daha zordur.
Doktorunuz, baş ağrınızın türünü belirleyebilir veya bu konuda uzman bir tıp profesyoneline yönlendirebilir.
Bir doktor, baş ağrınızı doğru şekilde teşhis edebilmek için sizden bazı bilgiler isteyecektir. Aşağıdaki sorulardan bazılarını sorabilirler:
Baş ağrınızın şiddetini tarif edebilir misiniz?
Ne kadar sürdü?
Günün hangi saatlerinde baş ağrısı oldu?
Öncesinde ne yediniz veya içtiniz?
Ağrıyı tedavi etmek için herhangi bir ilaç kullandınız mı?
İyi uyuyor musunuz?
Fiziksel veya duygusal stres altında mısınız?
Başka bir sağlık sorununuz var mı?
Baş ağrılarınız olduğunda, cevaplarınızı bir baş ağrısı günlüğüne yazmayı deneyin. Randevunuz sırasında doktorunuza bu günlüğü gösterin. Bu bilgiler, doğru tanıyı koymalarına yardımcı olacaktır.
İlaçlar
İlaçlar, baş ağrısının ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak hangi ilaçları aldığınıza ve ne sıklıkla kullandığınıza dikkat etmeniz önemlidir.
İbuprofen (Advil, Motrin), aspirin (Bayer), asetaminofen (Tylenol) ve naproksen (Aleve) gibi reçetesiz satılan ilaçlar, ara sıra ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bu ilaçları çok sık kullanmak, tekrarlayan baş ağrılarına neden olma olasılığını artırabilir. Ayrıca, ibuprofen, aspirin ve naproksen uzun süre kullanıldığında mide ülserlerine ve iç kanamalara yol açabilir. Asetaminofen ise aşırı kullanıldığında ciddi karaciğer hasarına neden olabilir.
Herhangi bir ilacı almadan önce, kutuda veya kabında bulunan tüm talimatlara uyduğunuzdan emin olun.
Doktorunuz, belirli baş ağrıları için reçeteli ilaçlar önerebilir. Örneğin, migreni olan birçok kişi, baş ağrılarını tedavi etmek, önlemek veya her ikisi için reçeteli ilaç kullanır.
Doktorlar, baş ağrılarınızı yönetmenize yardımcı olmak için farklı ilaçlar ve ilaç kombinasyonlarını deneyebilir. Bir ilaç, bir kişi için işe yararken, başka bir kişi için aynı derecede etkili olmayabilir.
Yeni bir ilaca başlamadan veya mevcut bir ilacı bırakmadan önce doktorunuzla görüşün. Doktorunuz, baş ağrısı semptomlarını ve tıbbi geçmişinizi dikkate alarak en iyi tedavi seçeneğini önerecektir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Birçok kişi, günlük yaşamlarında belirli değişiklikler yaparak daha az veya daha az ağrılı baş ağrıları yaşadığını belirtmektedir. Bu değişiklikler sizin için de faydalı olabilir, ancak bunun baş ağrınızın türüne, tetikleyicilerinize ve vücudunuzun değişikliklere nasıl tepki verdiğine bağlı olduğunu unutmamalısınız.
Özellikle migreni olan kişiler, çevrelerinden gelen belirli uyarıcılara karşı çok hassas olabilirler.
Bazı kişiler, yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde her ay yaşadıkları migren sayısını sınırlamayı başarmışlardır. Bu değişiklikler şunları içerebilir:
Fiziksel aktivitelerini artırmak
Daha fazla su içmek
Daha az kafein ve/veya alkol tüketmek
Sigarayı bırakmak
Diyetlerini düzenlemek
Stresi azaltmak için terapi ve/veya rahatlama teknikleri kullanmak
Daha iyi uyku almak için adımlar atmak
Baş ağrınız varsa, bir baş ağrısı günlüğü tutmayı deneyin. Ağrınızın nerede olduğunu, baş ağrınızın ne zaman başladığını ve olası tetikleyicileri takip edin. Bu, bir baş ağrısı uzmanının hangi değişiklikleri denemeniz gerektiğine karar vermesine yardımcı olabilir.
Baş Ağrıları ve Gözler
Gözleriniz, bazı baş ağrılarında önemli bir rol oynar. Migren sırasında ışığa karşı ekstra hassas olabilir veya diğer baş ağrılarında gözleriniz kan çanağı gibi görünebilir.
Nadir görülen bir retinal migren (bazen oküler migren olarak da adlandırılır) sırasında, bir gözünüzde geçici olarak görme kaybı yaşayabilirsiniz.
Ayrıca, gözleriniz baş ağrısını tetikleyebilir. En yaygın tetikleyicilerden biri, gözlerinizi aşırı zorladığınızda oluşan göz yorgunluğudur. Ayrıca, düzeltilmemiş miyopluk gibi bir kırılma kusurunuz da baş ağrısını tetikleyebilir.
Göz hastalıkları baş ağrısına neden olabilir, ancak bunlar daha az yaygındır.
Bu hastalıklardan biri dev hücreli arterittir. Şakaklardaki kan damarlarının şişmesiyle oluşan bu durum, şakaklarda baş ağrısı ve ağrıya yol açabilir. Yaşlı bireylerde dev hücreli arterit gelişme riski daha yüksektir.
Şakak bölgesinde baş ağrısı, özellikle dokunulduğunda hassasiyet ve o tarafta çiğnemenin zorlaşması durumunda dikkatli bir şekilde tedavi edilmelidir. Dev hücreli arterit hızla körlüğe ve hatta ölüme yol açabilir. Eğer sizde veya tanıdığınız birinde dev hücreli arterit olduğunu düşünüyorsanız, acil tıbbi yardım alın.
Üveit, iritis ve hatta pembe göz gibi göz iltihapları da baş ağrısına neden olabilir.
Eğer görme değişiklikleri, göz ağrısı veya gözlerinizin aynada görünüşünde değişiklikler fark ederseniz, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir.
Acil Servise Ne Zaman Gitmelisiniz?
Tüm baş ağrıları için doktora gitmek gerekli olmayabilir. Ancak bazı baş ağrıları, ciddi bir sağlık sorunundan kaynaklanabilir ve bunların mümkün olan en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.
Aşağıdaki "kırmızı bayrak" belirtilerinden herhangi birini fark ederseniz, hemen bir doktora başvurmalısınız:
Boyun hareketlerinde zorluk ve sertlik ile birlikte şiddetli, ani ağrı
Başka bir hastalıktan kaynaklanmayan ateş, mide bulantısı ve/veya kusma ile birlikte şiddetli ağrı
Bilinç kaybı
Kafa karışıklığı, güçsüzlük veya çift görme
Baş yaralanmasından sonra ağrı
Nefes darlığı ve/veya konvülsiyonlar (şiddetli, kontrol edilemeyen kas hareketleri)
Baş ağrıları, inmenin bir belirtisi olabilir. İnmenin belirtilerini öğrenmek önemlidir. Eğer siz veya tanıdığınız birinin inme geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, hemen tıbbi yardım almanız gerekmektedir.
The global prevalence of headache: An update, with analysis of the influences of methodological factors on prevalence estimates. The Journal of Headache and Pain. April 2022.
Muscle contraction tension headache. StatPearls [Internet]. October 2022.
Headache. MedlinePlus [Internet]. April 2018.
Tension-type headache (TTH). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition (ICHD-3). Accessed April 2023.
Tension-type headaches. Cleveland Clinic. February 2021.
Migraine. MedlinePlus [Internet]. May 2021.
Migraine without aura. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Migraine aura. Cleveland Clinic. November 2021.
Migraine. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Clinical features of visual migraine aura: A systematic review. The Journal of Headache and Pain. May 2019.
Retinal migraine: Symptoms, causes and treatment. American Migraine Foundation. May 2022.
Demystifying migraine with aura. American Migraine Foundation. November 2021.
Advances in genetics of migraine. The Journal of Headache and Pain. June 2019.
Cluster headaches. Johns Hopkins Medicine. Accessed April 2023.
Cluster headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
New daily persistent headache (NDPH). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
New daily persistent headache (NDPH). Cleveland Clinic. August 2022.
New daily persistent headache: A systematic review on an enigmatic disorder. The Journal of Headache and Pain. July 2019.
Headaches connected to allergies and sinus problems. American Academy of Allergy, Asthma & Immunology. September 2020.
Is it migraine or sinus headache? American Migraine Foundation. June 2021.
Sinus infection (sinusitis). Centers for Disease Control and Prevention. August 2019.
Hypnic headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Nummular headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Primary stabbing headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Ice pick headaches. American Migraine Foundation. January 2022.
Primary thunderclap headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Hemicrania continua. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Headache or facial pain attributed to disorder of the cranium, neck, eyes, ears, nose, sinuses, teeth, mouth or other facial or cervical structure. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Medication-overuse headache. StatPearls [Internet]. July 2022.
Medication-overuse headache (MOH). The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Caffeine withdrawal headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Caffeine. MedlinePlus [Internet]. September 2021.
Headache attributed to withdrawal from chronic use of other substance. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Estrogen-withdrawal headache. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Relation of hypertension with episodic primary headaches and chronic primary headaches in population of Rafsanjan cohort study. Scientific Reports. December 2021.
Headache attributed to arterial hypertension. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Acute headache attributed to traumatic injury to the head. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Persistent headache attributed to traumatic injury to the head. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Headache. National Institute of Neurological Disorders and Stroke. February 2023.
Acute headache attributed to craniotomy. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Persistent headache attributed to craniotomy. The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Accessed April 2023.
Headache. Mayo Clinic. June 2020.
Headaches. Cleveland Clinic. August 2022.
Headache medicine. Cleveland Clinic. November 2021.
Lifestyle modifications for migraine management. Frontiers in Neurology. March 2022.
What Is glaucoma? Symptoms, causes, diagnosis, treatment. American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. December 2022.
Giant cell arteritis. American Academy of Ophthalmology. EyeWiki. August 2022.
Sayfa yayınlandı 19 Mart 2025 Çarşamba
Sayfa güncellendi 8 Nisan 2025 Salı
Tıbben incelendi 13 Mart 2023 Pazartesi