Pembe göz (konjonktivit) nedir?
Pembe Gözün Neye Benzediğini Anlamak
Pembe göz, konjonktivit olarak bilinen, gözün konjonktivasının iltihaplanması veya enfeksiyonu durumudur. Konjonktivadaki küçük kan damarları iltihaplandığında, bu damarlar daha belirgin hale gelir ve gözlerin beyazlarının kırmızımsı pembe bir renkte görünmesine neden olur. Bu durum, "pembe göz" teriminin ortaya çıkış nedenidir.
Konjonktiva, gözün beyazını (sklera) ve göz kapaklarının iç yüzeyini kaplayan çok ince, şeffaf bir zardır. İltihaplandığında, göz kapaklarının içi de normalden daha kırmızı görünebilir. Bazen göz kapakları biraz şişmiş veya ağrılı hissedilebilir. Gözlerinizi ovuşturmak ise bu şişliği, acıyı ve kızarıklığı daha da kötüleştirebilir.
Gözleri ovmak veya dokunmak, enfeksiyonun diğer göze ya da başkalarına yayılmasına neden olabilir. Bazı pembe göz türleri oldukça bulaşıcıdır, bu nedenle gözlerinize mümkün olduğunca dokunmaktan kaçınmalısınız. Ayrıca, genel olarak gözleri ovuşturmak başka ciddi göz problemlerine de yol açabilir.
Pembe Göz Neden Olur?
Virüsler, bulaşıcı konjonktivitin en yaygın nedenidir, ancak bakteriler de sıkça bu duruma yol açabilir. Gözlere giren bazı virüsler veya bakteriler konjonktivite neden olabilir. Ayrıca, bir kişinin vücudunda bulunan virüs veya bakteriyel enfeksiyon, gözlere ulaşarak konjonktivit gelişimine yol açabilir. Viral ve bakteriyel formlar oldukça bulaşıcıdır ve kolayca yayılabilir.
Alerjik konjonktivit ise viral veya bakteriyel bir enfeksiyon olmadığı için bulaşıcı değildir. Bu form oldukça yaygındır ve alerjenler gözleri tahriş ettiğinde ortaya çıkar. Gündelik kullanımda "pembe göz" terimi genellikle sadece bulaşıcı formları ifade eder.
Viral Konjonktivit
iral pembe göz, soğuk algınlığı ile ilişkili herhangi bir virüsten kaynaklanabilir, ancak en yaygın neden adenovirüslerdir. Adenovirüsler, pembe göz vakalarının yaklaşık %90'ından sorumludur. Koronavirüsler (COVID-19'a neden olan da dahil), herpes simpleks, varicella-zoster ve Epstein-Barr virüsleri de pembe göze neden olabilir. Bu virüslerin yol açtığı enfeksiyonlar daha az yaygındır, ancak adenovirüslerin neden olduğu enfeksiyonlardan daha ciddi olabilir.
Bakteriyel Konjonktivit
Birkaç farklı bakteri türü pembe göze neden olabilir. Ancak, özellikle çocuklarda, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae ve Staphylococcus aureus bu vakaların çoğunun arkasında yatan başlıca bakterilerdir. Daha nadir olarak, menenjite neden olan Neisseria meningitidis bakterisi de pembe göz gelişimine yol açabilir. Neisseria gonorrhoeae ve Chlamydia trachomatis gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklara (CYBH) neden olan bakteriler de pembe göze sebep olabilir. Tüm bakteriyel formlar genellikle, enfekte olmuş bir kişiye veya nesneye dokunduktan sonra gözlerinizi ovuşturmayın doğrudan temas yoluyla yayılır.
Alerjik Göz Nezlesi
Alerjik göz nezlesi, gözlerde reaksiyona neden olan herhangi bir alerjenin yol açtığı bir durumdur. Eğer alerjileriniz gözlerinizin konjonktivasını (gözün beyaz kısmı) tahriş ediyor ve gözlerinizin kırmızı, şiş ve kaşıntılı olmasına neden oluyorsa, bu alerjik konjonktivit olarak bilinir. Polen, toz ve hayvan tüyü gibi yaygın alerjenler sıkça bu duruma yol açar. Alerjik konjonktivit mevsimsel (örneğin, polen) veya yıl boyunca sürebilen (örneğin, toz, evcil hayvan kepeği) olabilir. Neyse ki, alerjik konjonktivit bulaşıcı değildir.
Diğer Nedenler
Virüsler, bakteriler ve alerjiler konjonktivitin üç ana nedenidir, ancak tek nedenler değildir. Konjonktivit, konjonktivanın (gözün beyaz kısmını kaplayan zar) iltihaplanmasıdır ve gözleri yeterince tahriş eden herhangi bir madde, durum veya aktivite konjonktivit oluşturabilir. İşte diğer bazı nedenler:
Duman, hava kirliliği ve diğer tahriş edici maddeler
Kimyasal sıçramalar ve dumanlar
Mantar enfeksiyonları
Kir ve kozmetikler dahil gözdeki yabancı cisimler
Uzun süreli kontakt lens kullanımı
Sert kontakt lens aşınması
parazitler
Pembe Göz Belirtileri ve Semptomları
Bazı belirti ve semptomlar, nedene bağlı olarak biraz değişir, ancak bazı örtüşmeler de vardır.
Tüm pembe göz türlerinin birincil belirtisi, skleranın pembe veya kırmızımsı rengidir. Diğer gözle görülür belirtiler arasında göz sulanması ve göz akıntısı bulunur.
Pembe gözün birincil semptomları yanma, batma ve/veya kaşıntılı gözler ve yabancı cisim hissidir. Bu, gerçekte hiçbir şey yokken gözde bir şey varmış gibi hissettiği zamandır.
Viral pembe göz, ince ve sulu bir göz akıntısına neden olma eğilimindedir. Acı veya kaşıntı yerine genellikle yanma hissi yapabilir. Bazı kişiler ayrıca biraz ışık hassasiyeti yaşayabilir. Viral pembe göz ile birlikte soğuk algınlığı veya grip benzeri diğer semptomların görülmesi oldukça yaygındır.
Bakteriyel pembe göz, genellikle sarı veya yeşil renkte, daha kalın ve yapışkan bir göz akıntısına sahiptir. Bu, bazen uyku sırasında göz kapaklarının birbirine yapışmasına neden olabilir. Bakteriyel pembe gözde, gözler kaşıntı veya batmadan daha fazla ağrı hissedebilir. Ayrıca, diğer konjonktivit türlerine göre daha kırmızı ve şiş görünebilirler.
Alerjik konjonktivit genellikle gözlerin fazla sulanmasına veya yaşarmasına neden olur, ayrıca bir miktar sulu akıntıya da yol açabilir. Aşırı kaşıntı, alerjik konjonktivitin belirgin bir semptomudur. Bu türü yaşayan kişilerde, göz çevresinde şişkinlik veya şişlik görülebilir ve diğer yaygın alerji semptomları da eşlik edebilir.
Erken Evre Belirtileri
Viral pembe göz semptomları, maruziyetten sonra beş ila on iki gün içinde gelişebilir. Bakteriyel pembe göz semptomları ise çok daha hızlı ortaya çıkar ve bir ila üç gün içinde görülmeye başlanabilir. Her iki tür de kuluçka döneminden sonra aniden belirginleşebilir.
Başka bir deyişle, erken belirtiler benzer şekilde görülür: gözlerde kızarıklık, tahriş, rahatsızlık ve göz akıntısı. Ancak, iyileşmeye başlamadan önce bu belirtiler birkaç gün boyunca kötüleşebilir. Bakteriyel formlar genellikle antibiyotiklerle tedavi gerektirir.
Her iki bulaşıcı pembe göz türü de bir gözde başlayıp diğer göze yayılabilir. Alerjik konjonktivitte ise her iki göz genellikle aynı anda semptomlar geliştirir. Konjonktivit benzeri semptomları olan başka birçok göz rahatsızlığı da bulunabilir, bu nedenle doğru tanı koymak zordur.
Kırmızı, tahriş olmuş gözler geliştirdiğinizde, en kısa sürede göz doktorunuzla bir göz muayenesi planlayın.
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
Herkes pembe göz alabilir, ancak başkalarıyla yakın temas halinde olan kişiler (her yaş grubundan) özellikle risk altındadır. Bulaşıcı formlar, grup, ofis veya sınıf ortamlarında hızla yayılabilir. Viral pembe göz, soğuk algınlığı gibi öksürme, hapşırma ve el yıkamama yoluyla bulaşabilir. Virüsler bazı yüzeylerde iki haftaya kadar canlı kalabilir ve viral formlar semptomlar ortaya çıkmadan önce bile bulaşıcı olabilir.
Kontakt lensleri paylaşmak, uyumsuz lensler takmak, lensleri düzgün temizlememek veya çok uzun süre kullanmak, pembe göz riskini artırabilir. Diğer risk faktörleri şunlardır:
Kontakt lensleri paylaşmak
Uyumsuz Kontakt lensler kullanmak
Lensleri çok uzun süre kullanmak
Diğer risk faktörleri şunlardır:
Ellerini yeterince sık yıkamamak
Kozmetik ürünlerini paylaşmak
Havlu, yastık kılıfı vb. eşyaları paylaşmak
Kirlenmiş havuzlarda yüzmek
Yeni doğan bebekler de pembe göz için daha yüksek risk altındadır. Buna neonatal konjonktivit denir ve yenidoğanların doğum kanalında belirli bakteri veya virüslere maruz kalması durumunda ortaya çıkar. Klamidya, gonore, strep ve herpes simpleks virüsü, yenidoğan konjonktivitinin yaygın nedenlerinden bazılarıdır.
Pembe göz vakalarının çoğu, herhangi bir komplikasyon olmadan bir veya iki hafta içinde düzelir. Ancak, kronik veya şiddetli vakalar kornea iltihabına, ülserlere ve hatta yara izine yol açabilir. Ayrıca üveite de neden olabilirler. Bu durumlar, görüşü tehdit edici olabilir.
Pembe Göz Tedavisi
Çoğu durumda, pembe göz herhangi bir tedavi olmaksızın bir veya iki hafta içinde kendi kendine düzelir. Ancak, pembe göz belirtilerini fark ettiğinizde bir göz doktoruna görünmeniz önemlidir.
Bazı bakteriyel pembe göz vakaları antibiyotik tedavisi gerektirir. Ayrıca, konjonktivit semptomları, diğer birçok göz rahatsızlığıyla benzerlik gösterebilir. Bu nedenle, semptomların daha ciddi bir duruma bağlı olup olmadığından emin olmak için bir göz doktorunun gözlerinizi incelemesi gerekir.
Viral
Bir virüs nedeniyle gelişen viral konjonktivit antibiyotiklerle tedavi edilemez. Neyse ki, viral konjonktivit genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden iyileşir. Ancak, ciddi durumlarda doktorunuz antiviral ilaçlar reçete edebilir.
Bakteriyel
Bakteriyel konjonktivit genellikle kendi kendine iyileşir, ancak reçeteli antibiyotik göz damlası veya merhem gerektirebilir. Şiddetli vakalarda, tedavi edilmezse görme kaybına yol açabilir.
Alerjik
Oral alerji ilaçları, alerjik konjonktivitin başlamasını önlemeye yardımcı olabilir. Reçetesiz yağlayıcı ve antihistaminik göz damlaları mevcut semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Kronik veya şiddetli vakalarda, doktor semptomları azaltmak için kortikosteroid göz damlası reçete edebilir.
Konjonktivit tedavisi genellikle semptomları hafifletmeye odaklanır. Ancak kendi kendine teşhis koymanın çok zor olduğunu hatırlamak önemlidir. Göz kızarıklığı ve diğer belirtiler kötüleşirse veya yaklaşık bir hafta içinde düzelmezse, hemen bir göz doktoruna başvurmalısınız.
Konjonktivit nasıl teşhis edilir?
Bir göz doktoru, pembe gözü teşhis etmek için kapsamlı bir göz muayenesi yapacaktır. Ayrıca, ne tür konjonktivitiniz olduğunu belirlemeye yardımcı olmak için tıbbi geçmişinizi ve mevcut semptomlarınızı soracaklardır. Nadir durumlarda, laboratuvar testine göndermek için göz akıntısı veya konjonktival doku örneği alınabilir.
Pembe göz kendiliğinden geçer mi?
Bu, sahip olduğunuz konjonktivit tipine bağlıdır. Çoğu viral konjonktivit vakası, seyrini genellikle iki hafta içinde tamamlar. Bakteriyel konjonktivit ise, antibiyotik tedavisine başladıktan sonra genellikle beş gün içinde veya daha kısa sürede iyileşmeye başlayabilir.
Pembe gözü evde doğal ilaçlarla tedavi edebilir misiniz?
Reçetesiz ve ev ilaçları, konjonktivit semptomlarını güvenli bir şekilde hafifletmeye yardımcı olabilir. Herhangi bir rahatsızlığı azaltmanın en etkili yollarından bazıları şunlardır:
Sıcak veya Soğuk Kompres Kullanmak
Suni Gözyaşı Kullanmak
Reçetesiz Antiinflamatuar veya Ağrı Kesici İlaçlar Almak
Kızarıklığı Azaltan Göz Damlası Kullanımından Kaçınmak
Ancak, doğal tedaviler farklı bir hikaye olabilir. Bazıları yardımcı olabilirken, doktor rehberliği olmadan tehlikeli olabilirler. Bu nedenle, göz doktorunuzla konuşmadan önce kendinizde veya çocuğunuzda pembe göz için doğal tedaviler kullanmaktan kaçının.
Aslında, semptomlar şiddetli olduğunda veya birkaç günden fazla sürdüğünde bir göz doktoruna görünmek önemlidir. Bazı konjonktivit türleri, görme kaybı gibi ciddi sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, aşağıdaki gibi diğer görmeyi tehdit eden durumlarla da benzer semptomları paylaşabilirler:
Üveit
Iritis
Sklerit
Keratit
Pembe gözün yayılmasını nasıl önleyebilirim?
Bakteri veya virüslerin neden olduğu konjonktivit son derece bulaşıcıdır, bu nedenle yayılmasını önlemek önemlidir. Viral pembe göz, semptomlar ortaya çıkmadan çok önce bulaşıcıdır ve semptomlar tamamen ortadan kalkana kadar bulaşıcı kalır. Bakteriyel formlar ise tedavi edilmezse, semptomlar devam ettiği sürece bulaşıcıdır. Ancak, antibiyotik tedavisine başladıktan yaklaşık iki gün sonra bulaşıcı olmayı bırakmalısınız.
Pembe gözün yayılmasını önlemek için temel hijyen uygulamaları oldukça önemlidir. Konjonktivitin yayılmasını (ve yakalanmasını) önlemenin 10 yolu:
Viral kaynaklı konjonktivit yayılmasını önlemek için ellerinizi sık sık yıkayın.
Özellikle ortak veya halka açık alanlarda ellerinizi sık sık yıkayın.
Gözlerinizi ovmaktan veya dokunmaktan kaçının.
Öksürürken veya hapşırırken burnunuzu ve ağzınızı kapatın.
El dezenfektanını yakınınızda bulundurun ve sık sık kullanın.
El bezleri, el havluları veya kozmetik ürünleri gibi kişisel eşyaları asla paylaşmayın.
Tezgahları, banyo yüzeylerini, musluk kulplarını ve ortak telefonları sık sık dezenfekte edin.
Kontakt lens bakımı ve değişimi için daima göz doktorunuzun talimatlarına uyun. Duştan önce kontakt lensleri çıkarın.
Zaten pembe gözünüz varsa yüzmekten kaçının.
Pembe gözlerin yakalanmasını önlemek için yüzerken yüzücü gözlüğü takın.
Mevsimsel alerji belirtilerinizi başlamadan önce nasıl en aza indireceğinizi doktorunuza danışın.
Bu önlemlere rağmen, sizde veya çocuğunuzda konjonktivit gelişebilir. Eğer öyleyse, sınıfı veya kreşi dezenfekte edebilmesi için mümkün olan en kısa sürede çocuğunuzun öğretmenine bilgi verin. Ayrıca, bulaşma aşaması geçene kadar çocuğunuzu evde tutun. Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için ellerinizi ve çocuğunuzun ellerini sık sık yıkayın.
Göz doktorunuz, enfeksiyonun artık bulaşıcı olmadığını size bildirecektir. Bir çocuk genellikle teşhis konulduktan yaklaşık bir hafta sonra okula veya kreşe geri dönebilir.
Bir göz doktoruna ne zaman görünmelisiniz?
Eğer sizde veya çocuğunuzda kırmızı, tahriş olmuş bir göz veya diğer göz enfeksiyonu belirtileri varsa, bir göz doktoruna görünmelisiniz.
Bazı konjonktivit türleri tedavi edilmezse çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Konjonktivit semptomları, diğer göz rahatsızlıklarının semptomlarıyla benzerlik gösterebilir. Kırmızı veya pembe göz, bazen daha ciddi bir göz probleminin belirtisi olabilir.
Causes of pink eye. National Eye Institute. July 2019.
Infective Conjunctivitis. Patient (Consumer). February 2017.
Conjunctivitis. Ada Health GmbH. July 2022.
Conjunctivitis: What is pink eye? American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. April 2022.
Conjunctivitis (pink eye). American Optometric Association. Accessed August 2022.
Conjunctivitis or pink eye. MedlinePlus, National Library of Medicine. August 2020.
Are pink eye and conjunctivitis the same thing? American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. January 2014.
Viral conjunctivitis. StatPearls [Internet]. May 2022.
Pink eye (conjunctivitis). Cleveland Clinic. April 2020.
Conjunctivitis information for clinicians. Centers for Disease Control and Prevention. August 2021.
Bacterial conjunctivitis. American Academy of Ophthalmology. EyeWiki. April 2022.
Meningitis. Centers for Disease Control and Prevention. March 2022.
Allergic conjunctivitis. MSD Manual Consumer Version. April 2021.
Causes of pink eye (conjunctivitis). Centers for Disease Control and Prevention. January 2019.
Pink eye. Johns Hopkins Medicine. Accessed August 2022.
Signs and symptoms of pink eye (conjunctivitis). Centers for Disease Control and Prevention. January 2019.
Pinkeye (conjunctivitis). Nemours KidsHealth. November 2020.
Conjunctivitis. South Dakota Department of Health. Accessed August 2022.
Pink eye. Virginia State University. Accessed August 2022.
Patient education: Conjunctivitis (pink eye) (Beyond the Basics). UpToDate. July 2022.
Treating pink eye (conjunctivitis). Centers for Disease Control and Prevention. January 2019.
Allergic conjunctivitis. Johns Hopkins Medicine. Accessed August 2022.
What is conjunctivitis? Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology. Accessed August 2022.
Pink eye. National Eye Institute. August 2019.
Pink eye risk factors. Stanford Health Care. Accessed August 2022.
Preventing pink eye (conjunctivitis). Centers for Disease Control and Prevention. January 2019.
Pink eye: What parents should know. Children’s Health of Orange County. August 2017.
Neonatal conjunctivitis. American Academy of Ophthalmology. EyeWiki. January 2022.
Viral conjunctivitis. Ada Health GmbH. April 2022.
Bacterial conjunctivitis. Ada Health GmbH. July 2022.
Conjunctivitis. StatPearls [Internet]. May 2022.
What are eye allergies? American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. January 2022.
Diagnosing pink eye (conjunctivitis). Centers for Disease Control and Prevention. January 2019.
Quick home remedies for pink eye. American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. September 2021.
Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı
Sayfa güncellendi 29 Ekim 2024 Salı
Tıbben incelendi 18 Ağustos 2022 Perşembe
