Arpacık (itdirseği): Tedavi yöntemi ve teşhis

Arpacık: Belirtileri ve nedenleri

Arpacık (veya it dirseği), göz kapağında, gözün kenarına yakın hassas ve kırmızı bir yumruya neden olan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon, tıkanmış yağ bezleri ve bakterilerden kaynaklanır. Arpacık, kirpik dibinde (dış arpacık) ya da göz kapağı içindeki yağ bezlerinde (iç arpacık) oluşabilir.

Dış arpacığın en belirgin belirtisi, kirpiklerin içinde veya yakınında sivilce benzeri kırmızı ve iltihaplı bir şişliktir. İç arpacık ise göz kapağının içinde oluşur, bu yüzden göz kapağını çevirmeden fark edilemez. 

Her iki arpacık türü de üst veya alt göz kapağında oluşabilir. Ancak, kirpik çizgisinde oluşan dış arpacıklar, iç arpacıklara göre çok daha yaygındır. Hem dış hem de iç arpacık genellikle ağrılıdır ve her ikisi de bazen tüm göz kapağının, özellikle de erken dönemde, şişmesine neden olabilir.

Arpacık olduğunu düşündüğünüz şey aslında, halk arasında “yağ bezesi” olarak bilinen ve çok benzer bir tür olan şalazyon (yağ bezesi) olabilir. Şalazyon da tıkanmış yağ bezlerinden kaynaklanır, ancak genellikle enfekte olmaz. Şalazyonlar kendiliğinden oluşabileceği gibi, düzgün bir şekilde boşalmadan iyileşen bir iç arpacığın ardından da ortaya çıkabilir.

Arpacık nedenleri ve semptomları hakkında DAHA FAZLA BİLGİ EDİNİN

Semptomları hafifletmek: Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

Arpacık çoğunlukla zararsızdır ve tıbbi müdahale gerektirmez. Birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, bu süreçte rahatsızlık yaratabilir. Bu durumda, arpacıktan hızlı bir şekilde kurtulmanıza yardımcı olabilecek bazı yapmanız gerekenler ve kaçınmanız gerekenler vardır.

Gözleriniz için ılık kompres veya Sıcak Bez UYGULAYIN

Hordeolumun (arpacık) daha hızlı iyileşmesine yardımcı olmak için temiz bir bez veya göz için uygun bir ılık kompres kullanabilirsiniz. Sıcak kompres, tıkanmış bezlerdeki kir ve yağı yumuşatıp parçalayarak enfeksiyonun dışarı atılmasına destek olur. En iyi sonuçlar için, günde üç veya dört kez, 10 ila 15 dakika boyunca arpacığın üzerine ılık kompres uygulamanız önerilir.

• Ilık (sıcak değil) suya batırılmış temiz bir bez, kompres olarak etkili bir şekilde kullanılabilir. Bezi fazla suyu damlamayacak şekilde sıkın ve ardından kapalı gözlerinizin üzerine yerleştirin.

• Eğer farklı bir yöntem denemek isterseniz, poşet çayı da kullanabilirsiniz; ancak çayın tamamen soğumasını bekleyin ve yaklaşık 5 ila 10 dakika boyunca göz kapağınızda tutun. Eğer birden fazla arpacık varsa, her bir göz için farklı bir poşet çay kullanmanız önemlidir.

• Ayrıca, yeniden kullanılabilir bir seçenek olan Arpacık Göz Terapisi Isıtıcı Kompres gibi ürünleri de deneyebilirsiniz. Bazı insanlar, bu tür ürünlerin sıcaklığı daha uzun süre muhafaza ettiğini ve göze daha rahat oturduğunu fark eder. Yeniden kullanılabilir bir kompres tercih ederseniz, her kullanımdan sonra iyice temizlediğinizden emin olun.

Ellerinizi yıkayın ve göz kapaklarınızı temizleyin

Ellerinizin ve göz kapaklarının temiz olmasını sağlamak, arpacıkların iyileşmesi için çok önemlidir. Arpacıklar, tıkanmış bir yağ bezinde hapsolan bakterilerden kaynaklanır, bu yüzden ek kir, yağ ve bakterilerin bölgeye temas etmesini önlemek gerekir.

Arpacığa dokunmadan önce ve sonra daima ellerinizi yıkayın. Ayrıca, havlularınızı veya el bezlerinizi başkalarıyla paylaşmamaya özen gösterin.

Hassas göz kapaklarınızı temiz tutmak da önemlidir. Bunun için seyreltilmiş, göz yakmayan bebek şampuanını pamuk, el bezi veya makyaj temizleme pedi üzerinde kullanabilirsiniz. Ardından göz kapaklarınızı ılık suyla durulayın ve hafifçe kurulayın. Göz kapaklarınızı temizlemek için hafif tuzlu su solüsyonu veya önceden nemlendirilmiş göz kapağı temizleme pedi de kullanabilirsiniz. Bu reçetesiz ürünleri çoğu eczanede bulabilirsiniz.

Gerekirse Rahatsızlık İçin Reçetesiz Ağrı Kesici KULLANMAYIN

Asetaminofen ve ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler, arpacığın (hordeolum) daha hızlı iyileşmesini sağlamaz. Ancak, bu tür ilaçlar herhangi bir acıyı veya rahatsızlığı hafifletebilir. Gözünüzdeki rahatsızlık azaldığında, gözünüze dokunma veya ovuşturma isteğiniz de azalır. Gözünüze ne kadar az dokunursanız, arpacığın kötüleşmesi veya enfeksiyonun başka bir yere yayılması riski de o kadar azalır.

Herhangi bir reçetesiz veya reçeteli ağrı kesici kullanmadan önce mutlaka doktorunuza veya eczacınıza danışmalısınız. Almakta olduğunuz diğer ilaçlarla herhangi bir etkileşim olup olmadığını bilmeniz önemlidir. Ve tabii ki, her zaman ilaçları belirtilen şekilde kullanmanız gerektiğini unutmayın.

Arpacığı patlatmayın veya sıkmayın

Ne yaparsanız yapın, asla arpacığı patlatmaya veya sıkmaya çalışmayın. Bu durum, enfeksiyonun daha da kötüleşmesine ve hatta gözün daha derin bölgelerine yayılmasına neden olabilir. Ayrıca, hassas göz kapağı dokusuna zarar verme ve kalıcı iz bırakma riskiniz de vardır.

Sıcak bir kompres kullanmak, genellikle göz kapağında travmaya neden olmadan veya enfeksiyonu yaymadan, arpacığın kendi kendine açılmasına, akmasına ve iyileşmesine izin verir.

Kontakt lens veya göz makyajı KULLANMAYIN

Arpacık iyileşene kadar kontakt lens veya göz makyajı yapmamak en doğrusudur. Kontakt lensler, durumu daha da kötüleştirebilecek veya iyileşmesini engelleyebilecek bakterileri barındırabilir. Ayrıca arpacığı tahriş edebilir veya ovalayarak daha fazla rahatsızlığa neden olabilirler.

Göz makyajı yapmak da iyileşme sürecini uzatabilir ve enfekte olan bölgeye daha fazla bakteri taşıyabilir. Eski makyaj malzemeleri veya makyaj fırçaları kirli olabileceği için bunları atmak önemlidir. Kontakt lens veya göz makyajı kullanmaya devam etmeden önce, lenslerinizi iyice temizlendiğinden emin olmalısınız.

Gözünüzü veya göz kapağınızı ovmayın

İdeal olarak, gözlerinize dokunmaktan veya ovuşturmaktan her zaman kaçınmalısınız. Ancak, özellikle arpacık gibi bir göz enfeksiyonunuz olduğunda bu duruma daha fazla özen göstermeniz gerekir.

Göze veya göz kapağına sadece bölgeyi temizlemeniz gerektiğinde dokunmalısınız. Bu işlemden önce ve sonra mutlaka ellerinizi yıkamalısınız. Bölgeyi ovmak veya gereksiz şekilde dokunmak, iltihabın kötüleşmesine neden olabilir ve daha fazla bakteri, kir ve yağın bu bölgeye girmesine yol açabilir.

Teşhis ve randevunuz için hazırlık aşamaları:

Herhangi bir göz kapağı şişliği yaşıyorsanız, göz doktorunuzla bir randevu planlamak faydalı olabilir. Arpacıklar genellikle tıbbi müdahale gerektirmeden iyileşse de, bir göz doktoru bu duruma yol açabilecek altta yatan sorunları teşhis ve tedavi edebilir. Örneğin, meibom bezi problemleri veya kıl kökü akarları gibi yaygın sorunlar arpacığa neden olabilir.

Aşağıdaki durumlarda da arpacık tedavisi için göz doktorunuzu görmelisiniz:

• 48 saatten sonra iyileşme başlamazsa veya sürekli büyür ve kötüleşirse.

• Arpacık iyileştikten sonra tekrar çıkarsa.

• Görüşünüzü etkiliyorsa.

• Sadece göz kapağınız değil, gözünüzün kendisi de ağrıyorsa.

• Göz kapağınız şişer veya aşırı kızarırsa.

• Gözünüzü tamamen açmakta zorlanıyorsanız.

Randevunuza Ne Getirmelisiniz?

Muayenehane ziyaretine hazırlıklı gitmek, hem sizin hem de doktorunuz için faydalıdır. Bu sayede, doktorunuzun size sormak isteyebileceği soruları daha iyi yanıtlayabilir ve gündeme getirmek istediğiniz küçük ayrıntıları unutma olasılığınız azalır. Aşağıdaki belirli bilgileri önceden hazırlamak her zaman faydalıdır:

• Aldığınız tüm ilaçların, vitaminlerin, takviyelerin ve bitkilerin bir listesi.

• Semptomlarınızın ve her semptomun ne zaman başladığı veya kötüleştiğinin bir listesi.

• Arpacık ile ilgili olabilecek diğer yeni enfeksiyonlar, hastalıklar veya göz yaralanması gibi kişisel bilgiler.

• Doktora, arpacığın zaman içindeki ilerleyişini gösterebilecek herhangi bir fotoğraf.

• Doktora sormak istediğiniz sorular.

• Önemli bilgileri not edebilmek için bir not defteri veya telefon.

Tedavi

Bir arpacık tıbbi müdahale gerektirdiğinde, en yaygın iki tedavi yöntemi antibiyotikler ve cerrahi olarak sıvının dışarı alınmasıdır. Ancak bu tedaviler genellikle ciddi veya tekrarlayan vakalar için uygulanır. Topikal veya oral antibiyotiklerin enfeksiyonu doğrudan iyileştirmede etkili olduğuna dair güçlü bir kanıt bulunmamakla birlikte, enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilirler.

Bazı durumlarda, doktor kirpik epilasyonu (enfeksiyonlu bezden kirpiğin çıkarılması) önerebilir. Bu işlem, cerrahi müdahaleye başvurmadan önce enfeksiyonun boşalmasına izin verebilir. Eğer arpacık çok şişmişse veya kalıcı bir sarkma oluşmuşsa, doktor etkilenen bölgeye steroid enjeksiyonu yapılmasını önerebilir.

Arpacık tedavisi için antibiyotikler

Arpacık tedavisinde en sık kullanılan topikal antibiyotik eritromisin merhemidir. Bazen basitrasin oftalmik merhem de kullanılır. Eritromisin, bakterinin büyümesi ve hayatta kalması için ihtiyaç duyduğu protein sentezi sürecini bozarak etki gösterir. Basitrasin ise, bakterinin hücre duvarlarını oluşturma ve sürdürme yeteneğini engelleyerek çalışır.

Ev tedavilerine yanıt vermeyen vakalarda oral antibiyotikler daha etkili olabilir. Doktorlar, enfeksiyonun yayılması veya periorbital selülit gelişme riski varsa oral antibiyotikler reçete edebilir. Arpacık tedavisinde yaygın olarak kullanılan oral antibiyotiklerden bazıları şunlardır:

• Eritromisin: Topikal versiyonu gibi, oral eritromisin de protein sentezi sürecini bozarak bakteriyel büyümeyi engeller. Genellikle solunum yolu ve cilt enfeksiyonlarının yanı sıra idrar yolu enfeksiyonları (İYE) ve bazı cinsel yolla bulaşan hastalıkları (STD) tedavi etmek için kullanılır.

• Tetrasiklin: Bu antibiyotik de bir bakterinin protein sentezini engelleyerek büyümesini durdurur. Genellikle cilt enfeksiyonları, akne ve diğer enfeksiyon türlerini tedavi etmek için kullanılır. Yaygın olarak bilinen bir tetrasiklin türü doksisiklindir.

• Amoksisilin: Bu penisilin benzeri ilaç, bakterinin hücre duvarlarını inşa etme ve koruma yeteneğini bozarak çalışır. Strep boğaz, pnömoni ve İYE'ler dahil olmak üzere birçok bakteriyel enfeksiyona karşı etkili bir tedavi sağlar.

• Sefalosporin: Bu antibiyotik, bakterinin hücre duvarlarına saldırmak için penisiline benzer şekilde çalışır. Genellikle selülit, apseler ve staph ile strep bakterilerinin neden olduğu enfeksiyonların yanı sıra kulak enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır. Yaygın olarak bilinen bir sefalosporin türü sefaleksindir.

Arpacık Ameliyatı

Bazı durumlarda, arpacık küçük bir cerrahi müdahale gerektirebilir. Doktorunuz ameliyat önerirse, işlemi gerçekleştirmesi için sizi bir göz doktoruna veya okuloplastik cerraha yönlendirecektir. Arpacığın boşaltılması, doktor muayenehanesinde yaklaşık 15 dakikada yapılan oldukça basit bir ayakta tedavi prosedürüdür.

İlk olarak, uzman göz kapağını uyuşturmak için etkilenen bölgeye lokal anestezi uygulayacaktır. Anestezi etkisini gösterdiğinde, arpacığın içeriğini boşaltmak için çok ince bir iğne ile küçük bir delik açılacaktır. Eğer arpacık büyükse, apseli bir yapıya sahipse veya şalazyon oluşmuşsa, drenaj veya kistin çıkarılması için cerrahi bir aletle biraz daha büyük bir kesi yapılması gerekebilir.

Bu prosedür genellikle dikiş gerektirmez, ancak iyileşene kadar birkaç gün boyunca gözünüze baskı bandı takmanız gerekebilir. Ayrıca, bölgenin yeniden enfekte olmasını önlemek amacıyla iyileşme sürecinde antibiyotik merhem veya krem kullanmanız gerekecektir.

Göz Doktorunuza Sorulacak Sorular

eşhis randevunuz sırasında, aklınıza gelen tüm soruları göz doktorunuza sormayı ihmal etmeyin. İnternet, temel bilgileri bulmak için harika bir yol olabilir, ancak doktorlar her zaman en güvenilir bilgi kaynağıdır. Doktorunuz, durumunuza özel yanıtlar, tedavi önerileri ve rehberlik sağlayabilir. Sorularınızın önemsiz olduğunu düşünmeyin veya cevabını bildiğinizi varsaymayın.

Göz doktorunuza sormak isteyebileceğiniz sorular:

• Arpacığıma ne sebep oldu?

• Bulaşıcı mı?

• Yastık kılıfımı değiştirmek zorunda mıyım?

• Göz kapaklarımı nasıl yıkamalıyım?

• Arpanın gitmesi ne kadar sürer?

• İyileşene kadar kontakt lens kullanmayı bırakmalı mıyım?

• Öngörülen tedavim nasıl uygulanır? Yan etkileri var mı?

• Başka tedavi seçenekleri var mı?

• Bu tedaviyi belirtilen şekilde kullanmazsam/olmazsam ne olur?

Anlamadığınız herhangi bir konu hakkında açıklama istemekten çekinmeyin. Doktorunuz, sorularınıza yanıt vermekten memnun olacaktır; çünkü iyi bilgilendirilmiş hastalar, genellikle daha iyi sonuçlar elde eder!

Sayfa yayınlandı 26 Ağustos 2020 Çarşamba

Sayfa güncellendi 29 Ekim 2024 Salı

Tıbben incelendi 15 Kasım 2022 Salı