Göz yaralanmaları türleri, nedenleri ve atılacak adımlar
Derin laserasyon veya göz içinde kanama gibi bazı göz yaralanmalarının, görme kaybıyla sonuçlanan kalıcı göz hasarını önlemek için hemen tedavi veya ameliyat edilmeleri gerekir. Gözünüzün yaralandığından endişeleniyorsanız, size en yakın göz doktorunu ziyaret edin.
Ancak göz yüzeyindeki hafif çizilmeler gibi diğer yaralanmalar, göz enfeksiyonları gibi komplikasyonların oluşmamasını sağlamak için, göz doktorunuza yapacağınız ilk ziyaretten sonra sadece takip edilmeyi gerektirir.
Burada, yaygın göz yaralanmaları için yapılabilecekler hakkında bazı pratik ipuçları verilmektedir.
Göz çizilmesi (kornea aşınması)
Korna aşınması, gözün şeffaf ön yüzeyinde meydana gelen bir çizilmedir. Nedenleri arasında göze bir şeyin batması veya gözü içinde toz veya kum gibi yabancı bir madde olduğunda ovuşturmak yer alır. Kornea aşınmaları çok rahatsız edicidir ve göz kızarıklığına ve şiddetli ışık duyarlılığına neden olurlar.
Bir şeyin gözünüzü çizdiğini biliyorsanız, göz yaralanmanız için ivedi tedavi görmek üzere göz doktorunuza gitmeniz ya da bir acil servise veya Kaza ve Acil Durum servisine başvurmanız önemlidir.
Ayrıca, çizilmeler gözünüzü bir bakteri veya mantar enfeksiyonuna karşı da hassas hale getirir. Belli bakteri ve mantar türleri kornea aşınması yoluyla göze girebilir ve 24 saatten kısa bir süre içinde ciddi hasara yol açabilir. Hatta körlüğe neden olabilir. Bu, özellikle gözünüzü çizen şey pis veya kirlenmiş ise doğrudur. Örneğin, bir bebeğin tırnaklarının veya ağaç dallarının neden olduğu kornea aşınmaları ciddi göz enfeksiyonuna neden olabilir.
Gözünüz çizilmişse, ovuşturmayın. Ve gözünüzü bir bandaj ile de kapatmayın. Bakteriler, büyümek için karanlık ve sıcak yerleri severler ve bandaj da bu ideal ortamı sağlayabilir. Sadece gözünüzü üzerine bir kağıt bardak veya göz koruyucu koyarak kapatın ve gevşek biçimde bantlayın. Bu yaralanma türünü kontrol etmek için mümkün olduğunca kısa sürede göz doktorunuza görünün.
Gözdeki penetran veya yabancı maddeler
Gözünüze metal veya bir balık çengeli gibi bir yabancı madde girdiyse, derhal bir göz doktoruna görünün veya bir Kaza ve Acil Durum tıp merkezine gidin. Nesneyi kendiniz çıkarmaya çalışırsanız veya gözünüzü ovuşturursanız, gözünüzde daha da fazla yaralanmaya neden olabilirsiniz.
Mümkünse, koruma için gözünüzün üzerine bir kağıt bardağı veya göz koruyucuyu gevşek biçimde yapıştırmaya çalışın ve ardından yardım isteyin.
Gözünüzde bir maddenin gözün yüzeyine (kornea) girmiş ancak gözün içine nüfuz etmemiş olan küçük, keskin parçalı korneal yabancı maddeler (sıklıkla metal) de olabilir.
Metal yabancı maddeler çabucak bir pas çemberi ve önemli miktarda skarlaşma oluşturabilirler. Doktorunuz (aile hekiminiz) bu yabancı maddeleri mümkün olduğunca kısa sürede çıkarmalıdır.
Kimyasal göz yaralanması
Temiz veya zararsız su dışındaki maddelerin göze beklenmedik biçimde sıçraması veya püskürmesi korkutucu olabilir. Bazı maddeler yanmaya veya batmaya neden olurlar, ancak uzun vadede oldukça zararsızdır, diğer yandan bazıları ciddi yaralanmaya neden olabilir. İlgili kimyasalın bazal yapısı büyük bir fark yaratabilir, örneğin:
Asit. Genel bir kural olarak, asitler önemli kızarıklığa ve yanmaya neden olabilir, ancak oldukça kolay biçimde suyla uzaklaştırılabilirler.
Alkali. Bazik (alkali) olan maddeler veya kimyasallar çok daha ciddidir, ancak asitler gibi hemen anlık göz ağrısı veya kızarıklığa neden olmamaları nedeniyle öyle görünmeyebilirler. Alkali maddelere örnek olarak fırın temizleyiciler, tuvalet temizleyiciler ve hatta tebeşir tozu verilebilir.
Kimyasal maruziyet ve yanmalar çoğu zaman göze sıvı sıçramasından kaynaklanır. Ancak, bunlar gözlerinizi ovuşturmak ve ellerinizden gözlerinize bir kimyasal aktarmak veya göze bir saç spreyi veya diğer aerosolleri püskürtmek gibi başka şekillerde de ortaya çıkabilir.
Gözünüze sıçramışsa, başınızı yaklaşık 15 dakika boyunca neredeyse ılık ve sürekli akan bir musluk suyu altında tutun. Sadece suyun gözünüzden ve yüzünüzden akmasına izin verin.
Ardından, göz yaralanmanız için ne tür bir ek bakımın önerildiğini görmek için göz doktorunuza veya Kaza ve Acil Durum servisine gidin. Telefondaki kişiye gözünüze tam olarak hangi maddenin kaçtığını ve şimdiye kadar neler yaptığınızı anlatın.
Gözünüzün olağandışı kırmızı olması veya bulanık görmesi nedeniyle risk altında olduğunu biliyorsanız, bu durumda suyla yıkadıktan sonra derhal göz doktorunuza veya Kaza ve Acil Durum servisine gidin. Gözünüzün üzerine soğuk, nemli bir kompres veya buz paketi koyun, ama ovuşturmayın.
Maddeye bağlı olarak, göz yaralanmalarına neden olan kimyasal maruziyetin etkileri hafif tahriş ve göz kızarıklığından ciddi göz hasarı ve hatta körlüğe kadar değişebilir.
Göz şişmesi
Göz şişmesi ve kabarmış, şişmiş göz kapakları göze hızlı hareket eden bir nesnenin çarpması sonucu olabilir.
Bu tür göz yaralanmaları için en iyi acil tedavi, buz paketidir.
Sadece basit bir göz morarması (göz etrafından berelenme) olabilir, ancak iç hasar olmadığından emin olmak için bir göz doktorunuza görünmelisiniz.
Subkonjunktival kanama (göz kanaması)
Bu göz yaralanması, genelde gerçekte olduğundan daha kötü görünür. Bir subkonjunktival kanama, gözün beyazı (sklera) ve şeffaf örtüsü (konjunktiva) arasında bulunan bir göz damarında bir veya daha fazla kan sızıntısı ile ilgilidir.
Subkonjunktival kanamalar oldukça yaygındır ve gözdeki küçük bir yaralanmadan bile meydana gelebilirler. Bunlar gözün küçük bir sektörü ile sınırlı kalabilir veya gözün tamamına yayılarak beyaz skleranın parlak kırmızı görünmesine neden olabilirler.
Subkonjunktival kanama ağrısızdır ve geçici veya kalıcı görme kaybına neden olmaz. Hiçbir tedavi gerekmez. Haftalar süren bir dönemden sonra, kan temizlenir ve göz normal görünümüne kavuşur.
Travmatik iritis
Travmatik iritis (göz bebeği iltihabı) bir göz yaralanmasından sonra gözün renkli kısmında meydana gelen iltihaplanmadır. Travmatik iritis göze bir şeyin batmasından veya göze top veya el gibi künt bir cisimden gelen bir darbeden kaynaklanabilir.
Travmatik iritis genelde tedavi gerektirir. Tıbbi tedaviyle bile, görmede kalıcı azalma riski vardır.
Hifema ve orbital blow-out kırığı
Bir hifema, kornea ve iris arasındaki alan olan gözün arka odacığında meydana gelen kanamadır.
Orbital blow-out kırıkları, gözün etrafındaki yüz kemiklerinde oluşan çatlaklar veya kırıklardır.
Hifemalar ve blow-out kırıkları ciddi göz yaralanmaları ve tıbbi acil durumlardır. Göze ve yüze, künt bir cisimle gelen ciddi bir darbeden kaynaklanırlar.
Bir göz yaralanmasından sonra atılacak adımlar
Başınıza herhangi bir göz yaralanması gelirse, tavsiye için derhal göz doktorunuzla iletişime geçin veya derhal bir kaza ve acil durum servisine başvurun.
Profesyonel bir bakıma alındığınızda, kontakt lens taktığınızdan bahsettiğinizden emin olun, böylece bunları yerinde bırakmanız veya çıkarmanız yönünde tavsiye alabilirsiniz.
Göz yaralanmasının türüne bağlı olarak, gözlerinizi su veya tuzlu su solüsyonu ile yıkamak isteyebilirler. Daha ciddi durumlarda, ameliyat yapılması gerekebilir.
Tüm göz yaralanmalarına potansiyel acil durum olarak muamele edin ve bir göz doktoruna danışmakta asla tereddüt etmeyin. Görme yeteneğiniz konusunda risk almayın. Sadece bir çift gözünüz olduğunu hatırlayın.
GÖZÜNÜZÜN YARALANDIĞINDAN ENDİŞE Mİ EDİYORSUNUZ? Yakınınızda bi̇r göz doktoru bulun.
Sayfa yayınlandı 2 Eylül 2020 Çarşamba