Kuru gözler: Belirtileri ve nedenleri
Gözlerim neden bu kadar kuru?
Kuru göz hastalığı olarak da adlandırılan kuru göz sendromu, gözlerin yeterince gözyaşı üretmediği bir durumdur. Kuru göz hastalığı, gözler doğru türde gözyaşı oluşturmadığında da ortaya çıkabilir. Bu durum, 16 milyondan fazla Amerikalıyı etkileyen son derece yaygın bir hastalıktır.
Kuru göz hastalığına sahip olma riski yaşla birlikte artar, ancak her yaştan insanı etkileyebilir. 50 yaşından sonra daha yaygın hale gelir ve genellikle her iki gözde de bu durum görülür. Sadece bir gözde kuru göz semptomları olması mümkündür, ancak bu nadir bir durumdur.
Kuru göz hastalığı geçici veya kronik olabilir. Geçici göz kuruluğuna, kuru bir iklimde tatildeyken ya da ekran başında çok fazla zaman geçirdiğinizde yaşayabileceğiniz kuruluk örnek verilebilir. Geçici kuru göz genellikle kolayca tedavi edilir ve sonuçlar hızla görülür. Ancak, düzenli olarak ortaya çıkan ve tedavi edilmeyen geçici semptomlar kronik kuru göz sendromuna yol açabilir.
Kronik kuru göz sendromu, gözyaşı ve göz yüzeyini etkileyen enflamatuar bir hastalıktır ve 50 yaş ve üstü Amerikalıların %5 ila %30'unu etkiler. Kronik kuru gözlerin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, uzmanlar iki farklı tip belirlemiştir: sulu gözyaşı eksikliği olan ve buharlaşan kuru göz.
Sulu gözyaşı eksikliği olan kuru göz sendromu, gözyaşı bezlerinin göz yüzeyini nemli ve sağlıklı tutmak için yeterli su bazlı gözyaşı üretememesi sonucu ortaya çıkar. Buharlaşan kuru göz sendromu ise, göz kapaklarındaki meibom bezlerinin iltihaplanması nedeniyle oluşur. Bu bezler, gözyaşlarının çok hızlı buharlaşmasını önleyen yağlı bir madde üretir.
Kuru göz sendromu görmeyi etkileyebilir, ancak nadiren kalıcı görme kaybına neden olur. Geçici ve kronik kuru göz sendromunun tedavisi benzer olsa da, kronik kuru gözler genellikle uzun süreli tedavi gerektirir. Tedavi edilmediğinde, geçici kuru göz kronik hale gelebilir.
Beynin kuru gözün neden olduğu ağrı sinyallerini işleme şekli kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı insanlar kuru gözün minimal klinik belirtilerine sahip olsa da aşırı derecede kuru göz ağrısı çekebilirler; bu durum 'nöropatik kuru göz' olarak adlandırılır. Diğer hastalarda ise gözlerin kuru olduğuna dair kanıtlar bulunmasına rağmen kuru göz hissi yaşanmaz, buna da 'nörotrofik kuru göz' denir.
Çoğu durumda, kuru göz hastalığı sulu gözyaşı eksikliği ve buharlaşan kuru göz sendromunun bir karışımından kaynaklanır. Ayrıca, vakaların çoğu aşırı nörotrofik veya nöropatik kuru göz kategorilerine girmez, ancak bu iki uç arasında bir yerdedir.
Kuru gözlerin nedenleri
Kuru gözler birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Doğal bedensel süreçlerden kötü alışkanlıklara kadar çeşitli faktörler göz kuruluğuna neden olabilir. Aşağıda, göz kuruluğunun birkaç nedeni sıralanmıştır. Belirtilerinize bir veya daha fazla nedenin katkıda bulunabileceğini unutmamak önemlidir.
Doğal sebepler
Kronik kuru gözlere kontrolünüz dışında katkıda bulunan bazı faktörler vardır. Bu faktörler arasında yaşlanma, kadın olmak ve hormon değişiklikleri yer alır.
Kuru göz hastalığı her yaşta ortaya çıkabilse de, 50 yaşından sonra daha yaygın hale gelir. Yaşlandıkça gözler doğal olarak daha az gözyaşı üretir, bu da genellikle kuru ve rahatsız edici gözlere yol açar.
Göz hidrasyonunu etkileyen bir diğer doğal süreç, östrojen ve progesteron gibi belirli hormonlardaki değişikliklerdir. Bu değişiklikler genellikle kadınların görme yetisini etkiler. En büyük hormon değişiklikleri ergenlik, hamilelik, emzirme ve menopoz sırasında meydana gelir. Hormon seviyelerindeki değişiklikler kuru gözlere neden olabilir. Ayrıca, menstrüasyon ve doğum kontrolü gibi diğer hormon değişiklikleri de gözyaşı üretimini etkileyebilir.
Çevresel nedenler
Kuru iklimler veya şiddetli rüzgarlar gibi çevresel faktörler nedeniyle göz kuruluğu oluşabilir. Bu durum hem kapalı alanlarda hem de açık hava koşullarında meydana gelebilir.
Kapalı ortamlarda, klima, tavan vantilatörleri ve basınçlı hava ısıtma sistemleri ortamın nem seviyesini azaltabilir. Bunun bir örneği uçak kabinleridir. Aşırı kuru hava, özellikle sık uçan kişilerde kuru göz sorunlarına yol açabilir.
Açık hava koşullarında, kuru iklimler, yüksek rakımlar ve rüzgarlı ortamlar kuru göz riskini artırabilir. Ayrıca, dış çevre koşulları alerjileri tetikleyebilir ve bu da kuru gözlere neden olabilir. Alerjileri gidermek için kullanılan antihistaminikler de göz kuruluğuna sebep olabilir.
Sağlıkla ilgili nedenler
Altta yatan sağlık koşulları, gözlerin gözyaşı üretme yeteneğini etkileyebilir. Diyabet, tiroid sorunları, lupus, romatoid artrit ve Sjögren sendromu gibi bazı hastalıklar kuru göz problemlerine katkıda bulunabilir.
Doğrudan kuru göze neden olan bir duruma lagoftalmi denir. Göz kırparken veya uyurken göz kapaklarının tam kapanmaması ile karakterizedir. Lagoftalmi, doğal yaşlanma, göz enfeksiyonları, travma veya kozmetik blefaroplasti kaynaklı sinir hasarı gibi birçok nedene bağlı olabilir.
Sadece belirli hastalıklar değil, kullandığınız ilaçlar da kuru göz semptomlarına yol açabilir. Birçok reçeteli ve reçetesiz ilaç, kuru göz riskini artırır. Bu ilaçlar arasında antihistaminikler, antidepresanlar, beta-blokerler, diüretikler gibi tansiyon ilaçları ve doğum kontrol hapları yer alır.
Göz kuruluğu, LASIK gibi göz ameliyatları ve diğer kornea refraktif prosedürlerinden sonra yaygın olarak görülür. Çoğu durumda, ameliyat sonrası kuru göz rahatsızlığı geçicidir ve birkaç hafta içinde düzelir.
CPAP makineleri veya COVID-19 gibi bulaşıcı hastalıklardan korunmak için kullanılan maskeler de gözleri kurutabilir. Tam oturmayan veya düzgün takılmayan maskeler, havanın maskenin üst kısmından göz yüzeyine doğru çıkmasına neden olabilir. Maske ile gözlük takmak, bu hava akışını daha fazla gözlere yönlendirebilir.
Alışkanlıkla ilgili nedenler
Belirli alışkanlıklara kadar izlenebilen bazı kuru göz hastalığı vakaları vardır. Örneğin, sık ve uzun süreli bilgisayar kullanımı gözleri kurutabilir. Bunun nedeni, bir bilgisayar, akıllı telefon veya başka bir dijital cihaz kullanırken gözlerimizi daha az tam ve daha seyrek kırpma eğiliminde olmamızdır. Bu durum, gözyaşı buharlaşmasını artırır ve kuru göz semptomları riskini yükseltir.
Kuru göz hastalığı ile büyük ölçüde bağlantılı olan bir diğer alışkanlık ise kontakt lens kullanmaktır. Kontakt lenslerin göz kuruluğuna neden olup olmadığını kesin olarak belirlemek zor olsa da, kontakt lens kullanan kişilerde daha sık kuru göz semptomları görülür.
Sigara içmek, gözler üzerindeki etkisi de dahil olmak üzere birçok açıdan zararlıdır. Kuru gözlere ek olarak sigara içmek, makula dejenerasyonu, katarakt ve üveit gibi ciddi göz problemleriyle ilişkilendirilmiştir.
Geceleri kuru gözler
Kuru, kaşıntılı gözlerin geceleri daha kötü hissedilmesi mümkündür. Uyumadan önce gözlerinizin en kuru olduğunu fark ederseniz, bunun nedeni aşağıdaki sebeplerden biri veya birkaçı olabilir:
Kontak lensler: Tüm gün kontakt lens takmak, özellikle bilgisayar kullanımıyla birlikte olduğunda, geceleri gözlerin kurumasına neden olabilir.
Çevresel faktörler: Gün boyunca rüzgar, kirlilik, ekran süresi ve diğer unsurlara maruz kalmak gözleri etkileyebilir. Bu nedenle, günün sonunda gözler kuruyabilir ve yorulabilir.
Ekran süresi: Yatmadan önce e-postalarınızı veya sosyal medyayı kontrol etmek sadece uyku kalitenizi etkilemekle kalmaz, aynı zamanda gözlerinizin kurumasına da yol açabilir.
Gece kuru göz sorununu hafifletmenin bazı yolları şunlardır:
Kontakt lens takarken gözlerinizi korumak için reçetesiz göz damlaları kullanabilirsiniz.
Sadece göz doktorunuzun önerdiği süre boyunca kontakt lens takmaya dikkat edin.
Yatmadan önce ekran kullanımını sınırlandırmak ve odanızda bir nemlendirici kullanmak da gece göz kuruluğunu hafifletmeye yardımcı olabilir.
Sabah kuru gözler
Hassas ve kurumuş gözlerle uyanmak, genellikle gece boyunca gözlerinizin kurumasına neden olan bir durum olduğunu gösterir. Sabahları kuru gözlerin arkasındaki bazı nedenler şunlardır:
Gece lagoftalmisi: Uyurken gözlerin tam olarak kapanmaması, sabahları ciddi şekilde kuru gözlere yol açabilir. Buna, göz kapaklarının yumuşadığı ve uyku sırasında açıldığı bir durum olan sarkık göz kapağı sendromu neden olabilir.
Bazı ilaçlar: Genellikle yatmadan önce alınan bazı ilaçlar, göz kuruluğuna neden olabilir. Eğer bu ilaçların yan etkisi göz kuruluğuna yol açıyorsa, sabahları gözleriniz kurumuş ve tahriş olmuş olabilir.
Uyku koşulları: Yüzünüze doğrudan hava üfleyen bir vantilatör veya havalandırma deliğinin altında uyumak, sabahları gözlerin kurumasına neden olabilir.
Sabahları göz kuruluğunu hafifletmek için öneriler:
Fanlar veya havalandırmadan gelen havaya karşı gözlerinizi korumak için uyku maskesi takabilirsiniz.
Yatmadan hemen önce gözlerinize göz damlası veya merhem uygulamak da sabahları rahatlık sağlayabilir.
Kuru göz belirtileri
Kuru göz hastalığı, birçok farklı şekilde kendini gösterebilir ve semptomlar kişiden kişiye değişebilir. Bu semptomlar, rüzgarlı bir günde dışarıda vakit geçirmek veya kontakt lens takmak gibi belirli aktiviteler sırasında ya da sonrasında daha da kötüleşebilir. Kuru göz ve kuru göz sendromunun belirtileri şunlardır:
Yorgun, ağır gözler
Ağrılı, ağrılı gözler
Kumlu, cızırtılı bir his
Fotofobi (ışık hassasiyeti)
Bulanık görüş
Gözünüzde bir şey varmış gibi hissetme (yabancı cisim hissi)
Gözlerin içinde veya çevresinde mukus
Kontakt lens takarken rahatsızlık
Kulağa ne kadar tuhaf gelse de, sulu gözler de kuru göz hastalığının bir belirtisi olabilir. Bunun nedeni, göz yüzeyindeki kuruluğun bazen gözyaşlarının sulu kısmının aşırı üretilmesine yol açarak bir koruyucu mekanizma oluşturmasıdır. Ancak bu "refleks yırtılma", altta yatan kuru göz durumunu düzeltmeye yeterli olmayabilir. Bu semptomlara ek olarak, kuru gözler göz yüzeyinde iltihaplanmaya ve bazen kalıcı hasara neden olabilir.
Kuru göz sendromunun teşhisi
Kronik göz kuruluğunuz olup olmadığından emin olmanın tek yolu, göz muayenesi sırasında göz doktorunuza bir veya daha fazla kuru göz testi yaptırmaktır. Doktorunuzun uygulayabileceği bazı kuru göz testleri şunlardır:
Schirmer testi
Schirmer'in testi, her bir gözün altına bir kağıt parçası yerleştirip beş dakika boyunca orada tutmaktan oluşur. Kağıt, üretilen gözyaşı hacmini ölçmek için gözlerden salınan gözyaşlarını emer. Gözyaşı kırılma süresi testi
Bu test, gözyaşının göz yüzeyinden ne kadar hızlı buharlaştığını ölçer. Gözlere floresan boya damlatılır ve hastadan gözünü kırpmaması istenir. Son göz kırpma ile gözyaşı filminde kuru bir noktanın ilk ortaya çıkışı arasındaki süre “gözyaşı kırılma zamanı” olarak adlandırılır. 10 saniyenin altındaki bir süre, kronik göz kuruluğuna işaret edebilir.
Gözyaşı ozmolarite testi
Bu test sırasında, gözyaşı topladığı göz kapağı marjı boyunca bir cihaz gezdirilir. Cihaz, gözyaşı filmindeki tuz miktarını su içeriğine kıyasla ölçer. Test, 290 ile 400 mOsm/L arasında bir ozmolarite konsantrasyonu sonucu verebilir. Normal ozmolarite konsantrasyonu ise 275-307 mOsm/L arasındadır.
MMP-9 inflamasyon testi
MMP-9, kronik göz kuruluğu olan gözlerin yüzeyinde bulunan inflamatuar bir moleküldür. Bu molekülleri kontrol etmek için, bir kağıt şeridine az miktarda gözyaşı emilir. Göz kuruluğu durumunda, hamilelik veya COVID testlerinde olduğu gibi kırmızı bir çizgi görünecektir.
Floresan boya testi
Bu test, gözdeki yabancı cisimleri kontrol etmek için turuncu boya ve mavi ışık kullanır. Ayrıca kornea dokularında yaralanma olup olmadığını da değerlendirir.
Lissamine green boyama, konjonktivadaki dejenere hücrelerin görünürlüğünü artıran başka bir boya testidir. Bu özel boya, kuru göz sendromunu teşhis etmek veya ekarte etmek için yaygın olarak kullanılır.
Gözlerinizin bir göz doktoru tarafından dikkatlice incelenmesi, kronik kuru göz sendromunun varlığını ve ciddiyetini belirleyebilir. Doktorunuz daha sonra gözlerinizi sağlıklı, rahat ve iyi görmenizi sağlamak için en uygun kuru göz tedavi yöntemini belirleyecektir.
Kuru gözler için tedavi ve ilaçlar
Kronik kuru göz tedavisinde pek çok seçenek mevcuttur; sıradan göz damlalarından tıbbi prosedürlere kadar çeşitli çözümler bulunmaktadır. Kuru göz belirtileriniz hakkında doktorunuzla konuşarak, durumunuza en uygun tedavi seçeneğini belirlemenize yardımcı olabilirler.
Göz damlaları ve burun spreyleri
Durumsal nedenlerden kaynaklanan hafif kuru göz vakaları, yapay gözyaşı veya diğer kayganlaştırıcı göz damlalarıyla tedavi edilebilir. Suni gözyaşı genellikle kuru göz tedavisinde ilk adımdır.
Reçetesiz satılan birçok yapay gözyaşı markası bulunur ve farklı bileşenler ile viskoziteye sahiptirler. Göz doktorunuz, semptomlarınız için reçeteli tedavi gerektiğine karar verirse, uygun ilaçlı göz damlalarını önerebilir.
Reçeteli göz damlası
Restasis, CEQUA ve Xiidra, kuru göz hastalığı için FDA onaylı üç reçeteli göz damlasıdır.
Restasis, immün baskılayıcı bir ajan olan siklosporinin göz damlası formudur. Gözdeki iltihabı azaltarak ve dolayısıyla doğal gözyaşı üretimini artırarak çalışır. Restasis, "siklosporin oftalmik göz damlası" adıyla jenerik bir alternatif olarak da reçete edilebilir.
CEQUA, Restasis gibi başka bir siklosporin göz damlasıdır. Her iki damla da benzer şekilde etki ederken, CEQUA, daha yüksek konsantrasyonlarda ilacın göze daha az tahrişle verilmesine olanak tanıyan bir teknoloji kullanır. İkisi arasındaki bir diğer önemli fark ise formülasyonlarındadır. CEQUA, ilacı "nanomikeller" adı verilen küçük damlacıklar halinde içeren su bazlı bir çözümdür; Restasis ise yağ bazlıdır. Şu anda CEQUA'nın jenerik bir versiyonu bulunmamaktadır.
Xiidra, kuru göze neden olan enflamatuar hücreleri hedef alarak çalışan steroidal olmayan bir göz damlasıdır.
Kullanıcılar genellikle bu reçeteli göz damlalarının sağladığı sonuçlardan memnun kalmaktadır. Hastalar, iki hafta gibi kısa bir sürede sonuç görmeye başlayabilse de, tam iyileşme belirtileri aylar sürebilir.
Kuru göz için burun spreyi
Tyrvaya (teer-VI-uh), kuru göz semptomlarını hafifletebilen reçeteli bir burun spreyidir. Burun geçişinden etki ederek gözyaşı filmi üretimini doğal olarak aktive eder. Tyrvaya, yapay gözyaşlarına güvenmek yerine, kullanıcıların kendi doğal gözyaşlarını oluşturmalarına yardımcı olur. Yaygın yan etkiler arasında burun ve boğaz tahrişi, hapşırma ve öksürme bulunur. En iyi sonuçlar için Tyrvaya, günde iki kez her bir burun deliğine püskürtülmelidir.
Hangi göz damlasını kullanacağınız ve bunları ne sıklıkta kullanacağınız konusunda mutlaka göz doktorunuzun talimatlarına uyun. Farklı bir marka veya birden fazla marka suni gözyaşı kullanmak, doktorunuzun önerdiği kuru göz tedavisinin başarısını değerlendirmeyi zorlaştırabilir.
Punktal tıkaçlar ve geçici punktal oklüzyon
Punktal tıkaçları, kuru göz tedavisinde gözyaşlarının göz yüzeyinde daha uzun süre kalmasına yardımcı olmak için kullanılan küçük, steril cihazlardır. Bu tıkaçlar, gözyaşı kanalının küçük açıklığına (puncta) yerleştirilir. Bu kanallar, üst ve alt göz kapaklarının iç köşelerinde bulunur.
Punktal tıkaçlardan biri veya her ikisi tıkandığında, gözyaşlarının gözden akışı yavaşlar. Bu durum, gözyaşı filminin göz yüzeyinde daha uzun süre kalmasını sağlayarak kuru göz semptomlarını hafifletir.
Peki gözyaşları nereye gider? Eğer noktalardan biri açık bırakılırsa, gözyaşları daha yavaş bir şekilde akmaya devam eder. Ayrıca, gözyaşları göz yüzeyinden buharlaşarak da gözden ayrılabilir. Ancak, punktal tıkaçlar göz yaşarmasına neden oluyorsa, tıkaçlardan biri veya birkaçı çıkarılabilir.
Meibom bezi ifadesi
Kuru göz vakalarının büyük bir yüzdesi, meibom bezlerinden yeterli yağ (meibum) salgılanmamasından kaynaklanır. Bu bezler, göz kapaklarının kenarı boyunca yer alır ve açıklıkları kirpiklerin tabanına yakındır.
Meibom bezlerinden salgılanan yağ, gözyaşı filminin göz yüzeyinden çok hızlı buharlaşmasını önlemeye yardımcı olur. Eğer bezlerin açıklıkları tıkanırsa, yağ dışarı çıkamaz ve işlevini yerine getiremez. Bu duruma "meibom bezi disfonksiyonu" (MGD) denir ve bu, buharlaşma kaynaklı kuru göz semptomlarının önemli bir nedenidir. Meibom bezi disfonksiyonunu ve buharlaşma kaynaklı kuru göz hastalığını tedavi etmek için göz doktorunuz, "meibom bezi ekspresyonu" adı verilen bir klinik prosedür uygulayabilir.
Bu işlemden önce, göz kapaklarınıza sıcak kompres uygulanabilir. Daha sonra, tıkanmış meibom bezlerinin içeriğini sıkıştırmak için forseps benzeri bir cihaz kullanılır. Çıkan içerik, sertleşmiş meibum ve diğer maddeleri içerebilir.
Göz kapaklarına önemli bir baskı uygulanması gerektiğinden, işlem sırasında biraz rahatsızlık hissedilebilir. Bununla birlikte, prosedürden kaynaklanan kısa süreli rahatsızlıklar genellikle sonuçlara değer.
Göz kapağı masaj cihazları
LipiFlow ve iLUX gibi ofis içi tedaviler, meibom bezlerinin işlevini geri kazandırmak için lokalize ısı ve titreşimli basınç uygulayan cihazlarla yapılır. İki tedavi yöntemi arasında bazı farklılıklar olsa da, her ikisi de meibom bezi işlev bozukluğunu tedavi etmek için benzer yöntemler kullanır.
Her iki tedavi de, üst veya alt göz kapağının üzerine bir cihaz yerleştirilmesini içerir. Bu cihazlar, bölgeye 100°F ila 111°F (yaklaşık 38°C ila 44°C) arasında değişen bir ısı uygular. Bu ısı, meibom bezlerini tıkayan durgun meibumu gevşetir. Meibum gevşetildikten sonra, cihaz, bezlerden bu tıkanıklığın çıkarılmasına yardımcı olmak için göz kapaklarına basınç uygular.
LipiFlow ve iLUX tedavileri, her göz için yaklaşık 12 dakika sürer ve her ikisi de çok benzer sonuçlar verir. iLUX ve LipiFlow’u karşılaştıran bir çalışma, meibom bezi disfonksiyonunu tedavi etmedeki etkinlikleri açısından iki yöntem arasında anlamlı bir fark bulamamıştır.
Kuru göz için yoğun atımlı ışık
Yoğun atımlı ışık tedavisi, ciltteki rozasea tedavisinde uzun süredir kullanılan bir yöntemdir ve rozasea, ciltte ve göz kapağında sıklıkla bir arada görülebilir. Göz kapağında görülen rozasea, blefaritli hastalarda kirpik kenarı boyunca uzanan genişlemiş kan damarları ile kendini gösterir ve bu durum, kuru göz semptomlarına katkıda bulunabilir.
Bu tedavide, elde tutulan bir cihaz cilde parlak ışık darbeleri gönderir. Bu ışık, yalnızca genişlemiş kan damarları tarafından emilebilen dalga boylarına sahip olacak şekilde filtrelenir. Genişlemiş damarların bu şekilde tedavi edilmesi, kuru göz semptomlarına katkıda bulunan iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir.
Birçok hasta, bu tedaviden sonra kuru göz semptomlarında rahatlama hisseder ve gözlerini rahat tutmak için diğer tedavi yöntemlerine daha az ihtiyaç duyar. Bu nedenle, sık sık göz damlası kullanmaktan rahatsız olan kuru göz hastaları için yoğun atımlı ışık tedavisi uygun bir seçenek olabilir.
En iyi sonuçlar için hastaların genellikle dört ila altı aylık bir tedavi sürecine ihtiyacı vardır. Bu tedavinin sizin için uygun olup olmadığını belirlemek için doktorunuzla detaylı bir şekilde görüşmeniz önemlidir.
Yoğun atımlı ışık tedavisi, genellikle sağlık sigortası veya görme sigortası kapsamında değildir ve belirli cilt pigmentasyonları olan hastalar için uygun olmayabilir.
Sıcak kompres
Tıkanmış meibom bezlerinin açılmasına yardımcı olmanın alternatif (ve potansiyel olarak daha rahat) bir yolu, kapalı göz kapaklarına sıcak kompres uygulayarak sertleşmiş meibumu yumuşatmaktır.
En iyi sıcak kompres türü, en az beş dakika boyunca sıcak kalan komprestir. Çalışmalar, göz kapaklarına daha kısa süre ısı uygulandığında meibumun yeterince yumuşamadığını göstermektedir. Sıcak bir el bezi kullanmak dağınıklık yaratabilir ve genellikle beş dakika geçmeden önce yeniden ısıtılması gerekebilir.
Araştırmalar ayrıca nemli ısı uygulamanın en etkili yöntem olduğunu göstermektedir. Nemli ısıyı uygun süre boyunca ileten kompresleri eczanelerde veya doktorunuzun muayenehanesinde bulabilirsiniz.
Sıcak kompreslerin önerilen uygulama süresi beş ile 10 dakika arasındadır. Kompreslerin mikrodalgada ısıtılması gereken süre, ürün talimatlarında belirtilmiştir. Kompreslerin rahat bir sıcaklıkta olduğundan ve göz kapaklarını yakmadığından emin olmak önemlidir. Sıcak kompresler ne kadar sık uygulanırsa o kadar faydalı olur, ancak birçok hasta için günde iki kez uygulamak en pratik seçenektir.
Gelişmiş Kuru Göz hastalıklar için ek tedaviler
Gelişmiş kuru göz tedavileri, özellikle diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı şiddetli kuru göz vakalarında, kuru göz bakımında uzmanlaşmış göz merkezlerinde sunulan birkaç gelişmiş tedavi seçeneği bulunmaktadır.
Bu tedavi yöntemlerinden biri, "otolog serum gözyaşları" olarak adlandırılır ve hastanın kendi kan serumunun seyreltilerek düzenli olarak göze uygulanmasını içerir. Kan serumu, antiinflamatuar moleküllerin yanı sıra besinler ve antioksidanlar içerir. Bu tedavi, kan alımı gerektirir ve genellikle sigorta kapsamında değildir.
Bir diğer tedavi yöntemi ise şiddetli kuru gözden zarar görmüş bir göze steril bir amniyon zarının uygulanmasıdır. Amniyon zarı, gözün iyileşmesine izin vermek için iki ila yedi gün boyunca yerinde kalır ve iltihap önleyici ve yara izi önleyici özelliklere sahip moleküller içerir.
Son olarak, skleral lens kullanımı, gözün iyileşmesine olanak tanıyan bir başka tedavi seçeneğidir. Skleral lensler, özel bir tür büyük sert kontakt lenstir ve göz yüzeyinde salin solüsyonu ve gözyaşı tutarak gözün nemli kalmasını sağlar. Bazı hastalar bu kadar büyük bir lensi takmakta zorlanabilirler, ancak çoğu zaman bu sürece alışabilirler.
Bu gelişmiş tedavi yöntemleri, şiddetli kuru göz yaşayan hastalar için umut verici seçenekler sunar ve her biri doktorunuz tarafından dikkatlice değerlendirilmelidir.
Besin takviyeleri
Doktorlar, bazen bütünsel bir kuru göz tedavi planının parçası olarak besin takviyeleri önermektedir.
Uzmanlar, omega-3 yağ asitleri içeren takviyelerin kuru gözlere iyi gelebileceğine inanıyor. Omega-3’ün iyi kaynakları arasında somon, sardalya, ringa balığı ve morina gibi soğuk su balıkları yer alır. Vejetaryen bir omega-3 kaynağı olarak ise bazı göz doktorları keten tohumu, chia tohumu, ceviz ve barbunya fasulyesi gibi besinleri önermektedir.
Daha fazla su içmek de kuru göz semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Dehidrasyon, genellikle kuru göz problemlerini daha da kötüleştirir. Bu durum, özellikle sıcak, kuru ve rüzgarlı hava koşullarında daha belirgin hale gelir.
Kuru göz tedavisinde, beslenme ve sıvı alımına dikkat etmek, semptomların hafifletilmesi ve göz sağlığının korunmasında önemli bir rol oynayabilir.
Evde yapılan ilaçlar
Hafif kuru göz semptomlarınız varsa, doktora gitmeden önce rahatlamak için deneyebileceğiniz birkaç yöntem bulunmaktadır:
Daha sık göz kırpın. Araştırma Daha sık göz kırpmaya özen gösterin. Araştırmalar, bilgisayar, akıllı telefon veya diğer dijital ekranlara bakarken insanların normalden çok daha az göz kırptığını göstermektedir. Bu azalan göz kırpma sıklığı, gözlerde kuruluk semptomlarına neden olabilir veya mevcut semptomları kötüleştirebilir. Bu nedenle, dijital cihazları kullanırken daha sık göz kırpmak için bilinçli bir çaba gösterin. Ayrıca, yeni bir gözyaşı tabakasını gözlerinizin üzerine tamamen yaymak için göz kapaklarınızı hafifçe sıkarak tam bir göz kırpma yapın. Tam göz kırpma, göz yüzeyinin yeterince nemlenmesini sağlar ve gözyaşı filminin dengelenmesine yardımcı olur. Göz sağlığınızı korumak ve göz kuruluğu riskini azaltmak için bu basit ama etkili yöntemi uygulayabilirsiniz
Bilgisayar kullanımı sırasında sık sık ara verin. Bilgisayar kullanımı sırasında sık sık ara vermek, göz sağlığınızı korumak için önemlidir. Bunun için iyi bir kural, en az 20 dakikada bir ekranınızdan başka bir yere bakmaktır. Bu molalar sırasında, gözlerinizi ekrandan uzaklaştırarak en az 6 metre ötedeki bir nesneye bakın ve 20 saniye boyunca o nesneye odaklanın. Göz doktorları bu yönteme "20-20-20 kuralı" adını verir ve bu kurala uymak, kuru göz semptomlarının ve bilgisayar kullanımına bağlı göz yorgunluğunun giderilmesine yardımcı olabilir. Bu kısa ve basit molalar, gözlerinizi rahatlatır, odaklanmayı düzenler ve göz kaslarının yorulmasını önler. Böylece uzun süre ekran kullanımı sonucunda oluşabilecek rahatsızlıkları azaltabilir ve göz sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Göz makyajını tamamen çıkarmak çok önemlidir. Eyeliner ve diğer göz makyajı ürünleri, kirpiklerin tabanındaki bezlerin açıklıklarını tıkayarak meibom bezi işlev bozukluğuna ve buharlaşmaya bağlı kuru göz sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, günün sonunda göz kapaklarından ve kirpiklerinden tüm makyajı özenle temizlemek gereklidir. Göz makyajı temizliği için, göz çevresine uygun nazik bir temizleyici kullanarak makyajın tamamen çıkarıldığından ve gözlerinizi tahriş etmediğinden emin olun. Bu basit adım, göz sağlığınızı korumaya ve kuru göz semptomlarının önlenmesine yardımcı olabilir.
Yatmadan Göz kapaklarınızı temizleyin. Yatmadan önce yüzünüzü yıkarken, kuru göz semptomlarına yol açabilen blefarit ve meibom bezi sorunlarına neden olabilecek bakterileri temizlemek için göz kapaklarınızı nazikçe yıkayın. Göz kapaklarınızı ve kirpiklerinizi, seyreltilmiş bebek şampuanı veya eczanelerde bulunan önceden nemlendirilmiş göz kapağı mendilleri gibi hafif bir temizleyici ile yıkamak, bu tür sorunların önlenmesine yardımcı olabilir. Nazik bir göz kapağı temizliği, hem kir birikimini hem de olası enfeksiyon riskini azaltarak, gözlerin sağlıklı olmasına katkıda bulunur. Göz kapaklarınızı düzenli olarak temizlemek, meibom bezi işlevini destekler ve göz kuruluğunun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Kaliteli güneş gözlüğü kullanın. Güneşe maruz kalmak ve kuru iklim şartları, göz kuruluğuna katkıda bulunabilir. Bu nedenle, gündüz saatlerinde dışarıdayken her zaman güneşin UV ışınlarını %100 engelleyen güneş gözlüğü kullanmak önemlidir. Güneş gözlüğü, gözlerinizi zararlı UV ışınlarından korumanın yanı sıra, rüzgar ve kuru hava gibi çevresel faktörlerin de gözlerinizi kurutmasını önleyebilir. Göz sağlığınızı korumak ve kuru göz semptomlarını azaltmak için kaliteli ve UV korumalı güneş gözlükleri tercih edin.
Bir nemlendirici kullanın. Evinizin içindeki kuru hava, özellikle kuru iklimlerde veya kışın soğuk havalarda, gözlerinizin kurumasına neden olabilir. Evinizin içindeki bağıl nemi artırmak ve göz kuruluğunu hafifletmek için bir nemlendirici cihaz kullanmayı düşünebilirsiniz. Nemlendirici, havadaki nem seviyesini yükselterek gözlerin nemli kalmasına yardımcı olur ve kuru göz semptomlarını azaltabilir. Bu basit önlem, göz sağlığınızı korumak ve rahatlatmak için etkili bir çözüm olabilir.
Risk faktörleri ve korunma
Kuru göz sendromu herkesi etkileyebilse de, bazı kişilerde semptom geliştirme riski daha yüksektir. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
50 yaşının üzerinde olmak
kadın olmak
Sjögren sendromu veya lupus gibi belirli otoimmün veya enflamatuar hastalıklara sahip olmak
Kontakt lens takmak
Doğum kontrolü veya hormon replasman tedavisi gibi hormon almak
Vitamin eksikliğine sahip olmak, özellikle A vitamini
Bazı risk faktörleri kişinin kontrolü dışındadır. Neyse ki, kuru göz semptomlarını önlemek veya azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Örneğin:
Sabahları göz kurumasını önlemek için yatmadan önce suni gözyaşı veya merhem kullanmak
Fön makineleri, masa vantilatörleri ve diğer güçlü hava akışı kaynakları gibi şeylerden kaçınmak
Bir nemlendirici kullanarak veya radyatörünüzün yanına bir kap su koyarak özellikle soğuk veya sıcak odalara nem eklemek
A vitamini ve omega-3 yağ asitleri gibi diyetinize daha fazla vitamin dahil etmek
Dışarıdayken güneş gözlüğü takarak gözlerinizi rüzgardan, kirlilikten ve diğer tahriş edici maddelerden korumak
Bol su içerek sulu kalmak
Bir göz doktoruna ne zaman görünmeli?
Evde uygulanan tedaviler, korunma önlemleri ve reçetesiz tedaviler semptomlarınızı iyileştirmiyorsa veya semptomlarınız kötüleşiyorsa, bir göz doktoruna gitme zamanı gelmiş demektir. Kuru göz semptomlarınızın altında yatan başka bir sağlık durumu olabilir ve bu durumda, altta yatan nedene yönelik bir tedavi gerekebilir. Göz doktorunuz, semptomlarınızı ve bunların ciddiyetini değerlendirebilir ve size en uygun tedavi yöntemini belirleyebilir. Uygun teşhis ve tedavi ile kuru göz semptomlarınızın yönetilmesi ve yaşam kalitenizin artırılması mümkündür.
What is dry eye? Symptoms, causes and treatment. American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. July 2022.
Dry eye. National Eye Institute. April 2022.
Dry eye. American Optometric Association. Accessed January 2023.
Chronic dry eye. Healthy Women. Accessed January 2023.
Dry eye disease: when to treat and when to refer. Australian Prescriber. October 2018.
Dry eye syndrome. Mount Sinai. December 2020.
How hormones can affect eyes and vision. American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. October 2018.
Preparation is key to fighting dry eye while traveling. Optometry Times. July 2022.
Better manage nocturnal lagophthalmos for dry eye patients. Optometry Times. February 2020.
Face mask-associated ocular irritation and dryness. Ophthalmology and Therapy. July 2020.
Increased screen time and dry eye: another complication of COVID-19. Eye & Contact Lens: Science & Clinical Practice. August 2021.
Prevalence of dry eye syndrome in association with the use of contact lenses in Saudi Arabia. BMC Ophthalmology. March 2021.
Nocturnal lagophthalmos and sleep quality in patients with dry eye disease. Life. July 2020.
Dry eye. Better Health Channel. April 2021.
Tear system. Cleveland Clinic. Accessed November 2022.
Dry eye. Johns Hopkins Medicine. Accessed November 2022.
Tear breakup time (TBUT). University of Iowa Ophthalmology and Visual Sciences. Accessed November 2022.
Is it or isn't it dry eye? The Ophthalmologist. December 2021.
The TearLab osmolarity system FAQs. Tear Lab. Accessed November 2022.
InflammaDry. Quidel. Accessed January 2023.
Dyes in ophthalmology. American Academy of Ophthalmology. EyeWiki. July 2022.
Restasis (eye drops) uses, dosage, side effects. Drugs.com. May 2022.
Practical guidance for the use of cyclosporine ophthalmic solutions in the management of dry eye disease. Clinical Ophthalmology. July 2019.
Xiidra: uses, dosage, side effects & warnings. Drugs.com. October 2022.
Tyrvaya (varenicline solution) nasal spray. Tyrvaya. Accessed January 2023.
Punctal plugs. American Academy of Ophthalmology. March 2022.
Non‐pharmaceutical treatment options for meibomian gland dysfunction. Clinical and Experimental Ophthalmology. April 2021.
Comparison of the iLUX and the LipiFlow for the treatment of meibomian gland dysfunction and symptoms: a randomized clinical trial. Clinical Ophthalmology. February 2020.
Intense pulsed light (IPL) therapy. American Academy of Ophthalmology. EyeWiki. September 2022.
Intense pulsed light therapy in the treatment of meibomian gland dysfunction: current perspectives. Clinical Optometry. October 2019.
Meibomian gland dysfunction and treatment. American Association for Pediatric Ophthalmology and Strabismus. December 2020.
Not a dry eye in the house: latest treatments. Review of Ophthalmology. October 2022.
The benefits of fish oil for dry eye. American Academy of Ophthalmology. EyeSmart. October 2020.
Efficacy of omega-3 fatty acid supplementation for treatment of dry eye disease: a meta-analysis of randomized clinical trials. Cornea. January 2019.
The 20-20-20 rule. Canadian Association of Optometrists. Accessed January 2023.
Effects of eye cosmetics usage, knowledge, hygiene and management towards dry eye symptoms among university students. Malaysian Journal of Medicine and Health Sciences. October 2022.
Dry eye syndrome. MedlinePlus [Internet]. Bethesda (MD): National Library of Medicine (US). December 2020.
TFOS DEWS II Report. Tear Film and Ocular Surface Society. Boston, MA, USA. Accessed January 2023.
Floppy eyelid syndrome: a comprehensive review. The Ocular Surface. January 2020.
Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı
Sayfa güncellendi 29 Ekim 2024 Salı
Tıbben incelendi 28 Haziran 2023 Çarşamba