Gözlerde sarılık nedenleri ve tedavisi

Gözleriniz sarı görünmeye mi başladı? Bunun nedeni sarılık, bazı ilaçlar veya bazıları çok ciddi olabilecek tıbbi rahatsızlıklar olabilir.

Bu makalede, gözlerdeki sarı renk hakkında bilmeniz gereken gerçekler ve bunlar hakkında yapabilecekleriniz verilmektedir.

Gözlerde sarı renge neden olan şey nedir?

Sklera (gözün beyazı) her zaman, nasıl desek, beyaz görünmelidir. Gözünüzün bu kısmında kızarıklık veya renk bozukluğu varsa, renk değişikliğine neyin neden olduğunu belirlemek için bir göz doktoruna gitme zamanı gelmiştir.

Gözün önündeki renk değişikliğinin bir türü, sarı renkte gözler için kullanılan bir tıbbi terim olan konjonktival ikterustur. (Bazen, sarı renkteki gözleri tanımlamak için skleral ikterus terimi de kullanılır.)

Sarı gözler genelde, bilirubin adı verilen bir pigmentin yüksek seviyelerinin ciltte ve gözlerde renk değişikliğine neden olduğu bir sarılık semptomudur.

Sarılık yenidoğanlarda, çocuklarda ve yetişkinlerde görülür; bunun nedeni genellikle yaş grubuna göre değişir. Kendi başına bir hastalık olmasa da, sarılık karaciğer, safra kesesi ve safra kanallarının olması gerektiği gibi çalışmadığının bir işaretidir.

Karaciğerin bir işlevi, eski veya anormal kırmızı kan hücrelerinden oluşan turuncu-sarı bir atık bileşiği olan bilirubinden kurtulmaktır.

Normal şartlar altında karaciğer, bilirubini kandan süzerek safra adı verilen bir sıvı oluşturur bu sıvı da safra kanallarından bitişik safra kesesine akar ve burada vücut tarafından depolanır ve sonunda atılır.

Karaciğerde bozulma ve kanda bilirubin birikmesi olduğunda, bu durum gözlerde ve ciltte sarı bir renk tonu olarak ortaya çıkar. Daha yüksek bilirubin konsantrasyonları kahverengi bir gölgeye neden olur.

Sarılık başlangıcı kademelidir ve başlangıçta fark edilmeyebilir, ancak tipik olarak ilk önce gözlerin beyazlarında görülür.

OD, FAAO ve Amerikan Optometri İletişim Akademisi başkanı Tammy Than, “gözün beyazı deride bulunan pigmenti içermediği için bu bölgede sarı renk değişikliği daha belirgin olma eğilimindedir” demektedir.

Than, sarılığın gözlerin rengini değiştirirken görmeyi etkilemediğini de eklemektedir.

BİR GÖZ MUAYENESİNE Mİ İHTİYACINIZ VAR? Yakınınızda bir göz doktoru bulun ve bir randevu alın.

Sarı gözlerle ilişkili rahatsızlıklar

Sarılık, yenidoğan bebeklerde nispeten yaygındır.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) göre, tüm bebeklerin yaklaşık %60'ında sarılık gelişir. Prematüre doğan bebekler özellikle risk altındadır, zira karaciğerleri bilirubini işlemek için yeterince olgun değildir.

Hafif infantil sarılık vakaları genellikle kendi kendine geçer; etkilenen 20 bebekten sadece biri müdahale gerektirir. Orta düzeyde sarılık için standart tedavi, bilirubin seviyelerini azaltma amaçlı ışık terapisidir (fototerapi) ve iyileşme genellikle hızlıdır.

Sarılık daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde daha az görülür. Bu tür vakalarda, genellikle tıbbi tedavi gerektiren daha ciddi altta yatan koşullardan şüphelenilir. Yenidoğanlarda olduğu gibi, çocuklarda ve yetişkinlerde sarılık meydana geldiğinde ilk odak noktası karaciğerdir.

Karaciğer enfeksiyonu veya iltihabı (hepatit) organa zarar verir ve bilirubini düzgün bir şekilde işleme yeteneğini etkiler, bu da hepatoselüler sarılık ile sonuçlanır.

Vücudun bağışıklık sistemine saldıran otoimmün hastalıklar da hepatite neden olabilir. Hepatit A, B ve C virüsleri karaciğer hücrelerini enfekte ederek akut (kısa ömürlü) veya kronik (uzun süreli) hepatit ve gözlerde sarı renge neden olabilir.

Bazen depolama amacıyla karaciğerden safra kesesine safra taşıyan bir veya daha fazla kanal safra taşı ile tıkanır. Safra düzgün akamadığı zaman kanda birikir. Bu rahatsızlık tıkanma sarılığı olarak bilinir.

Karaciğerin skarlaşmasının geç bir aşaması olan siroz, karaciğerin bilirubini filtreleme yeteneğini azaltır. Siroz, hepsi gözlerde sarı renge neden olabilen hepatit, alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı ve kronik alkolizm de dahil olmak üzere birçok karaciğer hastalığı formundan kaynaklanır.

Gözlerde sarı renge neden olabilecek diğer tıbbi durumlar şunlardır:

• Akut pankreatitveya pankreas enfeksiyonu.

• Bazı kanserlerör. karaciğer, pankreas ve safra kesesi kanseri.

• Hemolitik anemi, kanda sağlıklı kırmızı kan hücreleri olmadığında ortaya çıkan konjenital bir kan bozukluğu.

• Sıtma, sivrisinek kaynaklı bir kan enfeksiyonu.

• Bazı kan bozuklukları , ki bunlar orak hücre anemisi de dahil olmak üzere kırmızı kan hücrelerinin üretimini ve ömrünü etkiler.

• Nadir genetik bozukluklar , ki bunlar karaciğerin bilirubini işleme biçimini etkiler.

Reçetesiz asetaminofen (fazla alındığında) ve penisilin, oral kontraseptifler, klorpromazin ve anabolik steroidler gibi reçeteli ilaçlar dahil olmak üzere, bazı ilaçlar da gözlerde sarı renge neden olabilir.

Pinguekula: Sarı gözler değil, ancak …

Bazen sarı gözlerle ilişkili bir başka rahatsızlık da pinguekuladır (çoğul: pinguekulae).

Pinguekula, skleranın bir kısmının üzerinde gelişebilen, gözün bu kısmına sarı bir görünüm veren sarımsı bir büyümedir.

Gözün tamamı sararmaz, sadece pinguekulanın kapladığı kısım sararır.

Pinguekulanın güneşten gelen UV ışınlarına çok fazla maruz kalmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Pinguekula büyür ve rahatsız edici hale gelirse sarımsı büyüme cerrahi yoldan çıkarılabilir.

Gözlerde sarı rengin tedavisi

Gözlerde sarı rengin tedavisinde altta yatan tıbbi duruma odaklanılır.

“Gözlerdeki sararma tedavi edilmez ancak artan bilirubine neden olan durum tedavi edildiğinde gözlerdeki sarıya doğru renk değişimi daha iyi hale gelir” diyor, Than.

Sarı gözler belirli rahatsızlıkların en görünür belirtisi olsa da, gözlerde renk değişikliğine eşlik eden diğer semptomlar da sağlık sorununun mahiyetini belirlemek için önemlidir.

Eşlik eden semptomlar arasında cilt kaşıntısı, midede dolgunluk, yorgunluk, ateş, soluk dışkı, koyu renkli idrar, iştahsızlık, bulantı ve ani kilo kaybı yer alabilir.

Gözlerde sarı rengin en iyi tedavisi, kandaki bilirubin miktarını, tam kan sayımını ve diğer karaciğer testlerini ölçen bir dizi test ile belirlenir.

Test sonuçları, semptomların gözden geçirilmesi, tıbbi öykü, fizik muayene ve muhtemelen görüntüleme testleri doğru tanının belirlenmesine yardımcı olacaktır.

Gözlerde sarı rengin temelde yatan nedeninin hepatit C veya sıtma gibi bir enfeksiyon olduğu tespit edilirse, antibiyotikler, anti-fungal veya antiviral ilaçlar reçete edilebilir.

Alkol veya uyuşturucu kullanımı tanının bir parçasıysa, bu maddeleri bırakmak iyileşme sürecini başlatacaktır.

Diyet de önemli bir rol oynayabilir. Karaciğer sindirilen çoğu besini işler ve metabolize eder ve gıdaların sindirilmesi zor olduğunda daha fazla çalışır. Buna, büyük miktarlarda rafine şeker, tuz ve doymuş yağlar dahildir.

Sarılığı olan kişilere sürekli su içmeleri ve daha fazla meyve ve sebze, kepekli tahıllar, yağsız proteinler, fındık ve baklagiller gibi karaciğer dostu yiyecekler yemeleri tavsiye edilir.

Karaciğer tedavi ile iyileşmeye başladığında sarılık ve gözlerdeki sarı renk azalacaktır.

Bazı durumlarda, tıkalı safra kanalı gibi katkıda bulunan bir faktörü düzeltmek için cerrahi işlem gerekebilir.

Gözlerinizde sarı renk mi var? Bir göz doktoruna görünün

Gözlerinizde sarılık geliştiğinden şüpheleniyorsanız, derhal bir göz doktoruna danışın.

Göz doktorunuz gözlerinizi iyice muayene ettikten sonra altta yatan bir tıbbi rahatsızlıktan şüphelenirse, sizi bir iç hastalıkları doktoruna veya başka bir doktora yönlendirebilir.

Gözlerdeki sarı renk ihmal edilmemelidir. Altta yatan neden karaciğer hastalığı veya başka bir tıbbi durum ise, organ hasarı da dahil olmak üzere ciddi komplikasyonları önlemek için acil tanı ve tedaviye ihtiyaç vardır.

GÖZLERİNİZDEKİ SARI RENKTEN ENDİŞE Mİ EDİYORSUNUZ? ŞUNLARI YAPMALISINIZ: Yakınınızda bi̇r göz doktoru bulun ve mümkün olan en yakın tarihte bir randevu alın.

Sayfa yayınlandı 1 Eylül 2020 Salı